CO (koolstofmonoxide) : een stille moordenaar

Het gevaar van CO en hoe ongelukken vermijden.

Wikipedia : Koolstofmonoxide of koolmonoxide, vroeger ook wel kolendamp genoemd, is een polaire anorganische verbinding van koolstof en zuurstof, met als brutoformule CO. In de volksmond wordt het vaak gewoonweg CO genoemd.

Nog elk jaar overlijden er mensen aan CO- (koolstofmonoxide)vergiftiging. Het is een zeer giftig gas dat ontstaat bij een onvolledige verbranding van bijvoorbeeld hout of gas. Oorzaken zijn meestal een slecht onderhouden geiser, cv-installatie of gastoestel en onvoldoende ventilatie. Omdat koolmonoxide (in tegenstelling tot aardgas ) smaak- en reukloos is, is het moeilijk te herkennen. Het is daarom van belang dat men weet hoe gevaarlijke concentraties koolmonoxide te voorkomen, ontdekken en hoe u moet handelen bij koolmonoxidevergiftiging

Eens de winter aankomt is het raadzaam om de staat van alle verwarmingstoestellen na te kijken. Verwarmingstoestellen die werken op gas, kolen, mazout en petroleum hebben zuurstof nodig om te werken. Het toestel moet een goede luchtaanvoer hebben en moet de verbrandingsgassen goed kunnen afvoeren. Een goed verluchte kamer, een toestel dat perfect functioneert en een schouw die goed trekt, garanderen je een winter lang behaaglijke warmte.

Wat is CO?

Koolstofmonoxide (CO) is een gas dat vrijkomt bij een onvolledige verbranding door gebrek aan zuurstof. Je voelt het niet, je proeft het niet en je ziet het niet en toch kan je ervan sterven! Als de longen het opnemen, verstikt CO geleidelijk het lichaam en kan het in enkele minuten de dood veroorzaken.

Wat zijn de symptomen van CO-vergiftiging?

Als iemand in aanraking komt met schadelijke concentraties van CO, dan zal die persoon symptomen ervaren als misselijkheid, lichte hoofdpijn, duizeligheid, braken en aanhoudende vermoeidheid. De symptomen kunnen geformuleerd worden als zeer vage, algemene klachten waardoor een diagnose moeilijk te stellen is. Deze problemen worden dan ook niet steeds als CO-vergiftiging onderkend, maar verward met ‘griep’ of een voedselvergiftiging.

Als men aan zeer hoge CO-concentraties wordt blootgesteld, kan er ademhalingsstilstand volgen. Indien het slachtoffer de gevaarlijke zone niet verlaat of geholpen wordt, treden er volgende symptomen op : verwardheid, zwakte, problemen om zich voort te bewegen, bewusteloosheid, verhoogde hartslag, braken, coma en tenslotte de dood als gevolg.

Kinderen zijn, bij eenzelfde concentratie, gevoeliger voor CO-vergiftiging en de gevolgen zijn bij hen ook ernstiger.

Hoe CO-vergiftiging voorkomen?

Zorg voor voldoende verluchtig

• Plak niet alle kieren van ramen en deuren dicht maar zorg voor voldoende ventilatie in uw woning. Sluit, zelfs niet tijdens een koude winter, de luchtaan- en afvoer af.
• Voor een goede afvoer van schadelijke stoffen kunt u (vooral in plaatsen waar een toestel staat) zorgen voor een niet afsluitbare rooster bv. onderaan in de deur, in de muur ofwel een raam of een ventilatierooster open laten staan.
• Zorg bij een keukengeiser voor een luchttoevoer en –afvoer in de buitenmuur
• Maakt u gebruik van uw schoorsteen? Laat deze dan ieder jaar nazien en indien nodig vegen. Op deze manier voorkomt u verstopping van uw schoorsteenkanaal en zorgt u voor een goede afvoer van schadelijke gassen.

Controleer je toestellen en gebruik ze op een correcte manier.

• Wanneer uw gastoestel (geiser, cv-installatie, gaskachel etc.) niet meer goed werkt ontstaat er een grotere oranje vlam in plaats van een blauwe vlam. Dit duidt op een onvolledige verbranding en het ontstaan van koolmonoxide. Controleer op sporen van roest of roet op het toestel.

verbranding van gas

'een voorbeeld van een onvolledige (nr. 1) naar een volledige verbranding (nr. 4)'

• Wanneer de afvoer van uw installatie niet goed werkt ontstaat er waterdamp waardoor er ramen gaan beslaan. Ook dit is een teken van een probleem met uw gasinstallatie
• Laat je mazoutketel + schouw jaarlijks controleren door een erkend installateur. Bij een gasketel + schouw is een tweejaarlijks onderhoud voldoende.

Voorkomen is beter dan …

• Om schadelijke concentraties koolmonoxide tijdig te ontdekken, kan je een koolmonoxidemelder plaatsen. Deze melders geven bij een te hoge concentratie een luid alarm en zijn bij de meeste doe-het-zelf zaken te verkrijgen. Melders zijn vooral aanbevolen voor kleine of slecht geventileerde ruimten met gasinstallaties.
• Er wordt vaak beweert dat koolmonoxide zwaarder is dan lucht. Dit is feitelijk niet juist. Koolmonoxide is onder ideale omstandigheden iets lichter dan lucht. In de praktijk komt het er op neer dat het gas zich meer gelijkmatig zal verspreiden door de ruimte. Het gas 'mengt' zich tussen lucht en wordt meegevoerd met luchtstromen. De hoogte om een CO-melder te installeren is dan ook voor slaapkamers op 'slaaphoogte' en voor overige ruimten op 'zithoogte'. Fabrikanten adviseren meestal om een CO-melder om 1,5 meter te hangen. De ingestelde grenswaarden van een melder zullen, bij juiste werking en installatie, u op tijd waarschuwen voor schadelijke concentraties.

Een koolmonoxidemelder

Vermijden volgende ...

• Barbecue in de garage of veranda, zelfs niet doen met een deur open. Barbecuen is veiligst in open lucht.
• De auto laten draaien in een gesloten garage.

Wat moet je doen als iemand CO-vergiftiging heeft?

• Open eerst deuren en ramen
• Schakel het toestel uit
• Breng het slachtoffer zo snel mogelijk uit die vergiftigde ruimte en breng hem/haar in de frisse licht.
• Bel de hulpdienst op (medische + eventueel brandweer)

Dit zijn een aantal belangrijke tips om koolmonoxidevergiftiging te voorkomen.  Bekijk hier een informatief filmpje over koolmonoxidevergiftiging:

http://www.youtube.com/watch?v=VNUg8ugRWjU&feature=player_embedded