Voetproblemen: Wratten en schimmels

Vorig deel: Neem je voeten onder de loep

Na de eelt, likdoorn, kloven en blaren zijn er nog meer voetproblemen die ons parten spelen.

5. Wratten

Bijna iedereen is drager van het virus dat wratten veroorzaakt. Toch komen ze vooral tot uiting als je immuunsysteem verzwakt is of op plekken die vaak belast worden, zoals je voetzool. Normaal verdwijnt een wrat vanzelf, maar op sommige plaatsen kan ze pijnlijk worden. Een goede reden dus om die te laten verdwijnen.

Aanpak: experimenteer niet met allerlei twijfelachtige huis-, tuin- en keukenmiddeltjes. Je kunt wel plaatselijk aanstippen met salicylzuur of zilvernitraat. Maar ook hier moet je weer opletten dat het product niet op de gezonde huid terechtkomt. Meestal is een professionele aanpak meer aangewezen.

Vraag je podoloog om kort voor de afspraak met de arts de eelt rond de wrat weg te halen. Zo kan de huidarts de wrat beter behandelen.

Opgelet: bij een voetverzorger met onvoldoende medische kennis loop je het risico dat bij het verwijderen van eelt niet alleen de eelt, maar ook de wrat wordt geraakt. Als de wrat gaat bloeden, kan het virus zich naar andere plekken verspreiden en eindig je misschien met een paar extra wratten.

Er zijn wel 100 verschillende virussen die wratten kunnen veroorzaken. Je vindt ze op vloeren van zwembaden, hotelkamers, sauna’s … Via een piepklein wondje dringen ze je voetzool binnen, waar de besmette huidcellen zich pijlsnel delen tot wratten.

Let op: ben je gevoelig, zwem dan met plastieken zwemsokken (foto hieronder), spoel je voeten grondig onder de douche en draag slippers op hotel of in de sauna.

Behandel wratten best zo snel mogelijk want je kan zowel jezelf als anderen blijven besmetten. Voetwratten verdwijnen uiteindelijk vanzelf maar het kan 5 tot 10 jaar duren voor je afweersysteem het virus herkent.

Bij kleinere voetzoolwratten kan je aanstipvloeistof gebruiken op basis van zuren of producten aanwenden die de wratten uitdrogen op basis van alcohol. Ben je op zoek naar een natuurlijk middeltje? Smeer elke dag het oranje-gele sap van het plantje ‘stinkende gouwe’ op je wrat.

En werken thuisbehandelingen niet, raadpleeg dan zo snel mogelijk de dokter voor een klassieke therapie waarbij de besmette huidcellen worden verwijderd door ze te bevriezen met vloeibare stikstof. Thuistoestellen zijn voor voetwratten vaak niet koud genoeg.

6. Voetschimmel

Schimmels groeien in de huid, de nagels of de haren van mensen of dieren. Voetschimmel groeit vooral in de warme en vochtige huid tussen de tenen. De medische term is 'tinea pedis' (tinea = schimmel, pedis = voet). Er is nog een andere benaming voor voetschimmel nl. het zwemmerseczeem of in het Engels 'athletes foot'. Deze term suggereert dat de aandoening vaak na het zwemmen optreedt maar er bestaan heel wat meer risicofactoren voor het oplopen van een voetschimmel.

Voetschimmel ontstaat door een infectie met 'dermatofyten', een schimmelsoort die in staat is om de menselijk huid te infecteren. Ze voeden zich met materiaal van de buitenste laag van de opperhuid, de hoornlaag. Schimmels planten zich voort door middel van sporen die - onder voor hen gunstige omstandigheden - weer kunnen uitgroeien tot schimmels. En dé gedroomde leefomgeving voor schimmels zijn onze voeten die warm en vochtig zijn.  Voetschimmel kan ontstaan als de beschermende functie van de huid niet goed werkt. 

Voetschimmel duikt meestal eerst op tussen de vierde en de vijfde teen. Aangezien deze plaats het meest afgesloten is, heerst daar de hoogste vochtigheid. Maar ook andere tussenteenruimten kunnen worden aangetast. Heb je last van schilfers, kloven of roodheid die je jeuk, pijn of een branderig gevoel bezorgen? Dan heb je mogelijk een schimmel opgelopen.

Wat zijn de verschijnselen/symptomen van voetschimmel?

Schimmels tussen de tenen herken je aan grijs-witte huidschilfertjes en kloofjes die pijn en jeuk geven. Er zijn ook rode schilferende plekken, soms met blaasjes en puistjes. Op je voetzool kan schimmel droge, schilferige plekken en soms vochtblaasjes veroorzaken.

Een heel bekende vorm 'zwemmerseczeem' herken je aan de grijs-witte huidschilfertjes en kloofjes tussen de tenen. Meestal jeukt het. In de vochtige schilfers kunnen bacteriën groeien, waardoor de voeten onaangenaam ruiken.

Hoe wordt voetschimmel vastgesteld?

Meestal zijn de symptomen bij een voetschimmel zo kenmerkend dat de diagnose met het blote oog kan vastgesteld worden. Om helemaal zeker te zijn kan de arts een hoeveelheid schilfers afschrapen en deze na een eenvoudige bewerking bekijken onder de microscoop.

Hoe kan je voetschimmel krijgen?

Schimmels zijn overal aanwezig, maar vooral de vloeren van zwembaden, douche- en sportruimtes zijn een bron van schimmels. Meestal beschermt de huid tegen schimmelinfecties maar soms werkt die bescherming minder goed, waardoor schimmels gemakkelijker de huid binnendringen.

Dat kan bv.

• als de huid verweekt is door vocht en warmte
• als de huid geïrriteerd of beschadigd is
• als de huid veel wordt gewassen met zeep (waardoor beschermende vetzuren op de huid verdwijnen)
• bij ouderen of mensen met verminderde weerstand (door bijv chemokuren of hiv)
• ook mensen met diabetes mellitus zijn gevoeliger voor schimmelinfecties.
• zweetvoeten en slecht ventilerende schoenen en sokken (nylon) kunnen oorzaak zijn

Wat doe je om voetschimmel te voorkomen

Adviezen die kunnen om de groei van schimmels tegen te gaan en nieuwe schimmelinfecties te voorkomen: 

• Was je voeten liefst zonder of met weinig zeep. Als u toch zeep gebruikt, spoel dan daarna uw voeten goed af zodat er geen zeepresten achterblijven.
• droog na het douchen of zwemmen steeds grondig je voeten af, ook tussen de tenen. Doe dit met aan aparte droge handdoek, een tissue of haardroger.
• Tussen de tenen kunt u eventueel talkpoeder gebruiken
• Draag slippers in ruimtes waar veel mensen op blote voeten lopen, en vooral in doucheruimtes en zwembaden.
• Draag schone katoenen of wollen sokken en goed ventilerende, niet te nauwe schoenen. Gesloten schoenen van rubber of plastic zijn nefast, linnen of leren schoenen zijn prima.
• Je voeten, sokken en schoenen regelmatig inspuiten met antischimmelpoeder werkt ook preventief maar helpt niet als behandeling.

Is voetschimmel besmettelijk?

Jazeker, de schimmel is meestal afkomstig van iemand in uw omgeving die een schimmelinfectie heeft. De schimmel zit in de huidschilfertjes. De huidschilfertjes laten los en komen zo terecht op bijvoorbeeld de vloeren van zwembaden, douche- en sportruimtes. Zo kan de schimmel andere mensen besmetten.  

Behandelen

• De meeste voetschimmels zijn oppervlakkig en kunnen geen kwaad. Je kan ze behandelen met een antischimmelcrème, -zalf of -poeder, die je kan kopen bij de apotheek of drogist. Gebruik 2 keer per dag een antischimmelcrème, -zalf of -poeder op de plekken en na 2 tot 4 weken kunt u verbetering zien.
• Alleen als de voetschimmel diep in de huid zit, kun je kiezen om antischimmelpillen te slikken. Let op: een kuur met schimmeldodende medicatie kan zwaar zijn. Het zijn geen lichte medicijnen en ze kunnen veel bijwerkingen hebben.

7. Nagelschimmel

Behandel je voetschimmel niet, dan kan de schimmel zich verspreiden naar de rest van de voet en naar de teennagels. We spreken dan van een schimmelnagel. Het is een veel voorkomend probleem en op deze plek is een behandeling veel complexer. De medische term voor een schimmelnagel is 'onychomycose' (onycho = nagel, mycose = schimmel).

Men spreekt ook wel van 'kalknagels'. Het is een ontsierende aandoening en slechts weinigen weten dat de meeste kalknagels het gevolg zijn van een schimmelinfectie. Bij kinderen komt het vrij zelden voor, maar van de mensen tussen 40 en 60 jaar lijdt 15-20% aan een schimmelinfectie van de nagel(s).

Er zijn twee zaken die zich gelijktijdig voordoen: de schimmel groeit vanop de nagel naar binnen (naar de wortel), terwijl de nagel zelf naar buiten groeit. Met ouder worden, groeien nagels trager en wint schimmel dus terrein. Je nagel kleurt witgeel, groen of bruin en wordt dik en brokkelig.

Hoe ontstaat een nagelschimmel?

Iemand met een gezonde huid en gezonde nagels, heeft meestal een prima afweer tegen schimmels. Schimmelinfecties ontstaan vooral in slecht groeiende nagels, in vochtige nagels en in beschadigde nagels. Zoals we zagen bij voetschimmel houden de sporen van schimmel zich op in onze omgeving.

Hoe herken je nagelschimmel?

Meestal zijn de afwijkingen bij een schimmelnagel zo kenmerkend dat men de diagnose met het blote oog vermoed. Als een nagel wit, geel of bruin verkleurt, dan is dat meestal een alarmsignaal. Waarschijnlijk is er dan een schimmel actief. De nagel wordt dikker en verandert van vorm. Heel vaak wordt de nagel broos en brokkelt af. En het kan nog erger dat de nagel gedeeltelijk of volledig loslaat. De nagel van de grote teen wordt vaak als eerste getroffen. Als die teen niet behandelt wordt, gaat de schimmel verder en worden andere teennagels geel en aangetast.

Hoe wordt nagelschimmel behandeld?

Omdat een schimmelinfectie van de nagel erg diep in de nagel kan zitten is het vaak nodig om de schimmel behalve van buiten ook van binnenuit aan te pakken.

Helemaal in de beginfase kan een schimmeldodende tinctuur (apotheek of drogist) die je aanbrengt als een soort nagellak soelaas brengen. Er zijn heel wat anti-schimmelmiddelen (bv. crèmes) die de schimmels in de nagel kunnen bestrijden. Deze middelen dien je in een kuurperiode te gebruiken. Een behandelkuur duurt minimaal zo’n 3 maanden. Als je daarbij nog al je schoenen en sokken met een schimmeldodend middel (strooipoeder) behandelt, werk je doeltreffend.

Als ruim de helft van de nagel aangetast, kan je een behandeling met zalf en medicatie starten. In hardnekkige gevallen kan een behandeling tot zelfs 6 maanden duren vóórdat een bevredigend resultaat, wordt bereikt. Medicatie is vrij intens, je laat je dan ook best door je dokter begeleiden.

Wat je kan doen om schimmel te voorkomen, zijn dezelfde zaken als bij voetschimmel.

Let op:

• Het resultaat van een behandeling voor een schimmelnagel is helaas niet direct duidelijk te zien. De schimmels kunnen wel uitgeroeid zijn, toch kunnen de afwijkingen aan de nagel nog maanden te zien zijn.
• Er is veel tijd nodig voordat de aangetaste delen van de nagel helemaal zijn uitgegroeid en afgestoten. Met name de teennagels groeien slechts enkele millimeters per maand. Het is dus een kwestie van geduld, geduld en nog eens geduld.

In volgend deel nog meer tenenkrommende voetproblemen

@ de foto's zijn genomen via google