Het Amazonengebied en gastronomie

Vorig deel: Lekker eten in het Zuidoosten van Brazilië

Elk land heeft zijn typische binnenlandse keuken en in Brazilië is die wel heel bijzonder. Per gebied in Brazilië is het anders wat de specialiteiten betreft. Door invloed van cultuur en klimaat worden er veel verschillende maaltijden opgediend in Brazilië.

Het Amazone-regenwoud, met een oppervlakte van 2,5 miljoen vierkante mijl, is een van de mooiste plekken. Dit gebied in het noorden van Brazilië kent nog sterke inheemse invloeden in de keuken. Wat denken jullie van lekkere piranha’s? Die kan je wel degelijk snacken daar. In Manaus, een stad in het midden van het regenwoud, zijn de vissen een ware lekkernij.

Maak een jungletocht naar het kleine dorpje Alter do Chao. In dit dorpje beleef je de echte sfeer van het regenwoud.

Wat verder bij de delta zijn spierwitte stranden en kan je zeilen tussen de mangroven. De Amazone biedt ook veel kansen om allerlei wildlife te spotten, zoals alligators, slangen, apen, papegaaien, tarantula’s of zelfs een poema of jaguar!

Vooral deze lokale diersoorten en groenten aanwezig in de Amazonas, worden gebruikt bij het bereiden van de lokale gerechten. Er staan bijzondere ingrediënten op de kaart. Gerechten op basis van alligatorvlees (Picadinho de Jacaré) en schildpad zijn populair. Er wordt ook hondenvlees gegeten. Deze gerechten zijn deels beïnvloed door de Japanse keuken.

Caboclos zijn de lokale bevolking van het gebied. Zij leven in paalwoningen op de rivier en de visserij is hun belangrijkste bron van inkomsten. Noord-Braziliaanse gastronomie wordt gekenmerkt door veel vis.

Twee specialiteiten van het Amazone-gebied zijn:

1. Tacacá, dit is een dikke gele soep met gedroogde garnalen en look.

Deze soep wordt al sinds mensenheugenis gegeten in het Amazonegebied … met een tandenstoker!

Zoals we in België frietkraampjes hebben en in Nederland haringkraampjes, zijn er in het ganse Amazonegebied tacacákraampjes. Het gerecht wordt daar opgediend in uitgeholde kalebassen. De tacacazeira (= de tacacámevrouw) giet een dun bodempje tucupi in de kalebas. Dat is een dun geel vocht gemaakt van maniokwortels, kruiden en hete pepers. Daarbij doet ze een flinke schep goma-gum. Dat is een kleurloze, taaivochtige massa, gemaakt van maniokwortels. Het smaakt naar niets maar geeft de tacacá substantie.

Het derde ingrediënt dat ze erin doet is het meest exotische bestanddeel, nl de jambu. Dat is een Amazonebrandnetel die een licht verdovende werking heeft. Het feit dat je tong ervan slaapt, is een van de meest bizarre smaakervaringen in de wereld.

Ten slotte voegt de tacacámevrouw een schep garnalen uit de monding van de Amazone toe. Die maken het gerecht visueel af. Maar ze zorgen ook voor de broodnodige eiwitten. Dat is vooral goed voor de armere inwoners van de regio. Door hun eenzijdige voeding met vooral maniokwortel, ontbreekt hen vooral eiwitten.

Hoe eet je deze inheemse soep aan het kraam?

Niet met een lepel maar met een tandenstoker. Die gebruik je om de jambubladeren en de garnalen eruit te vissen. Dan drink je het dikke, gepeperde vocht uit de kom. Je gaat er flink van zweten. Dat is ideaal voor de tacacámevrouwen, die in de hitte van de middag, hun waar aan de man brengen en dan ook een welkome verfrissing aanbieden.

2. Pato no tucupi (eend in een voedzame saus met een wild kruid).

Dit heerlijke Braziliaanse recept voor eend in Tucupi is zeer traditioneel in het noorden van Brazilië. Tucupi is een bouillon die van de cassave of maniok, komt nadat het is gefermenteerd en verwerkt. De combinatie van de tucupi bouillon met de gekookte eend geeft een heerlijke unieke smaak en textuur aan de schotel.

Ik geef het recept in het Engels, het komt uit Brazil Culture & Travel’.

Ingredients:

• 1 large duck, about 7 lbs.
• 6 liters Tucupi sauce
• 6 packets of Jambu
• 1 packet basil
• 1 packet chicória do norte
• 7 cloves garlic
• 21 pieces of hot peppers
• Salt to taste
• 5 lemons
• 1/4 liter white wine vinegar

Directions:

1. To prepare the duck, rinse duck under running water. In a bowl, mix the wine, 3 cloves garlic, lemon juice, white wine vinegar, 1 hot peppers, salt and water.
2. Soak the duck into the mixture and let stand overnight in the refrigerator.
3. Bake the duck in a moderate heat for about 90 minutes.
4. In a pan, cook the tucupi sauce with the remaining peppers, 2 clovers of garlic, basil, salt and chicoria de norte.
5. After the ducks get cold, cut it into 4 pieces.
6. In a pan, put 2 liters of tucupi sauce and boil the duck, until very soft. Then debone and remove skin from cooked duck.
7. To prepare the Jambu, discard the leaves and keep only the stalks. Wash under running water.
8. In saucepan, add salted water and bring it to a boil. Slightly scald jambu, drain and set aside.
9. In a clay pot, put the duck and cover. Little simmer it with the rest of tucupi sauce.
10. The duck is served in the tucupi with some white rice & cassava flour.

Nog specialiteiten van het Noordoosten zijn:

Vatapá, dit zijn garnalen die in kleine stukjes worden gesneden of geraspt, met stukjes vis vermengd, gebakken in palmolie met klappermelk en stukjes brood. Dit wordt met witte rijst opgediend.

Sarapatel, de lever en het hart van een varken of een schaap worden met vers bloed van het dier vermengd. Dit wordt samen met tomaten, pepers en uien gekookt.

Caruru, gebakken garnalen worden opgediend met een pikante saus gemaakt met rode pepers en okra (ook wel gombo genoemd).

Ga je liever voor de lokale fruitsoort, dan is Açai hét superfood uit Brazilië. Ze groeien in grote trossen, aan enorme palmbomen (de Açaipalm) in o.a. Peru en Suriname. Maar het grootste deel van alle Açai bessen wordt gewonnen in het Amazone regenwoud van Brazilië. Hier wordt deze vrucht al jaren gegeten en het liefst in de vorm van pulp.

Links op de foto: de Pinapalm    -    rechts op de foto: de Açaipalm

De bessen zien eruit als kleine paarse druifjes en worden ook wel Het Paarse Goud genoemd.

Als je in Brazilië ergens op het strand ligt te genieten van de zon, wordt je rust heel vaak bruusk verstoord door een verkoper die herhaaldelijk 'AÇAI, AÇAI, AÇAI' schreeuwt. Je spreekt het uit als volgt: 'aa-saa-ie'. De naam açai is een verbastering van het indiaanse tupi-woord ‘ïwasa’i’ en heeft als betekenis 'de vrucht die huilt'.

De bomen produceren 1 keer per jaar (soms 2 keer), afhankelijk van talrijke omstandigheden valt dit vroeger of later, in de periode van juli tot november. De kunst bestaat erin op het goede moment op de juiste plaats te oogsten.

De lokale bevolking kent de jungle en de natuur héél goed. Ze leren er van jongsaf steeds de beste trossen te vinden. En dan beginnen ze, met lenigheid van een panter en een mes tussen de kiezen, te klimmen tot angstaanjagende hoogtes. Daar oogsten ze de loodzware trossen met de hand. De besjes worden onttrost en in typische manden opgeslagen.

Na de oogst moet de vrucht snel opgeslagen worden want ze begint zeer snel te rotten. De besjes worden zo vlug mogelijk ontpit, gepasteuriseerd en diepgevroren. Dit is de meest effectieve manier om de oorspronkelijke voedingswaarde van de bessen te bewaren. Ze worden geserveerd als bevroren mengsel met granola of als sapje.

Het volledige traject van oogsten tot afgewerkte smoothie pack wordt in minder dan 24 uur gerealiseerd. Verser kan je acai niet zijn! De diepgevroren pakjes worden bij -20°C naar Noord-Amerika, Europa en de rest van de wereld getransporteerd. Deze snelle aanpak resulteert in een kwaliteitsproduct van topniveau.

Het product wordt op grote schaal verwerkt in energie dranken, energierepen, vitaminepreparaten, voedingsmiddelen en zelfs tandpasta. In de supermarkt staan de pakken gewoon naast het welbekende pak appelsap.

Maar wat is er nou eigenlijk zo interessant aan deze prachtige donkerpaarse bessen? Ze behoren tot een van de gezondste vruchten ter wereld. Dit superfruit zit vol omega-3 vetzuren, antioxidanten, ijzer, aminozuren, vezels en vele andere vitaminen en mineralen, waardoor ze razend populair zijn in Brazilië. Alleen al in de pulp van de açaia vrucht zitten meer eiwitten dan in melk.

Twee interessante links:

https://gezond10.nl/voeding-dieet/acai-bessen-gezond/

Kies voor een supergezonde bowl, heerlijk bij het ontbijt voor kinderen (onderstaande foto)

https://www.citymom.nl/newsmom/verzorging-blog-categorieen/recept-acai-bowl-kinderen/

Brazilianen eten de pulp van de bessen graag als ijs, in combinatie met muesli, bananen en/of ander fruit. En dat is dus ook wat de luidruchtige verkopers op het strand aanbieden: een verfrissend bakje bevroren açaipulp!

Açai bessen worden aangeboden, zowel in de supermarkt, natuurreformzaken, biologische winkels en ook in welness centra. Er is op het internet een overvloed aan online web shops waar men açai bessen kan aankopen. De bessen zijn in een eindeloze rij van mogelijke producten verwerkt, zoals bv. energiedranken en -repen, voedingsmiddelen, vitaminepreparaten en zelfs tandpasta.

Maar: opgelet voor commerciële toepassingen van açai bessen. Dit komt het product niet altijd ten goede, er zijn ook veel onzuivere açaia producten. Aangezien Acai bessen minder gemakkelijk te vinden zijn, dan het aanbod doet vermoeden, gaat men te werk met verdunningen en aanlengen met andere middelen (water, andere vruchtensappen). Zo heeft de consument een onzuiver, en vaak te duur betaald, eindproduct in handen.

Website die betrouwbaar is:  https://www.superfoodsonline.nl/

In het amazonegebied waar de açai gewonnen wordt, worden de bessen gewoon in hun pure vorm uit een kom opgeslobberd bij een bijvoorbeeld een lekkere gebakken vis.

In de rest van Brazilië wordt açai vaak opgediend als een ijsachtige koude gelei, ook wel creme de açai genaamd.

Hieronder volgen een aantal recepten die voor iedereen gemakkelijk te maken en te consumeren zijn:

Açai da Tigela

Deze licht snack is erg populair in Rio de Janeiro en Sao Paolo en betekent 'açaí uit de kom'.

• 400 gram açai pulp.
• 1 geprakte banaan (of fruit naar keuze).
• sap van 1 sinaasappel.
• ruwe rietsuiker of rauwe honing naar smaak.

Gooi het geheel in een blender of mixer nadat de pulp ontdooit is en meng het tot één geheel.

Meteen serveren en eventueel wat garneren met kokosschilfers, goji bessen en schijfjes banaan.

Açai vruchtensmoothie

• 3 theelepels açai poeder.
• 2 theelepels rauwe cacaopoeder.
• 1 theelepel bovine colostrum.
• 1 theelepel kokosolie.
• 1 eetlepel bijenpollen.
• 1 eetlepel rauwe honing of ahornsiroop.
• 1 handvol verse bramen.
• 1 handvol verse blauwe bessen.
• 1 flinke scheut rauwe melk of yoghurt.

Mix het geheel wederom tot het één geheel en een mooie geleiachtige substantie is. Giet het in een groot sorbetglas en top het af met een paar goji- of andere bessen, een paar kokosschilfers, een snufje rauwe cacao en geniet ervan!

Nog meer recepten, ontbijt ..

http://healthyvega.nl/ontbijt/acai-na-tigela/

http://www.renskroes.com/acai-bowl/

Volgend deel : Braziliaanse streetfood