Groeit er ook gras op je dak?

Bestaat een groen dak alleen in Scandinavië?

Toen wij in Noorwegen reisden was ik soms gefascineerd door de begroeide daken.

Ik vroeg me af : hoe dat in zijn werk gaat?

- is dat bedoeld als isolatie?

- is het gewoon omdat men het mooi vindt?

- moet dat gras gemaaid worden?

De natuurlijke daken gemaakt van turf vormen een onderdeel van de oude Noord Europese tradities in Scandinavië, IJsland en Schotland. Maar tegenwoordig gaan ook in België, Nederland en andere buurlanden dergelijke projecten van start. Het systeem gaat terug op eeuwenoude traditie. Turfdaken hebben een ruig en wild uitzicht en zijn geschikt voor zowel platte als schuine daken.

Mensen kiezen voor een turfdak omdat ze een stukje groen op hun dak willen en het is duurzaam.

De termen groendaken, grasdaken en turfdaken zijn geen vreemde namen meer voor ons.

Op een turfdak zie je dat het gras langer en ruiger is dan normale grasdaken en het heeft weinig onderhoud nodig. Robert Reijnders van de firma ‘Van Ganzenwinkel Dakturf’ is invoerder van turf uit Noorwegen. Het gaat hier om een zeer vruchtbare turfsoort die in het midden en oosten van Noorwegen wordt gewonnen. De fabrikant verkoopt deze turf in balen en voegt er wilde graszaden of zaden van andere beplanting aan toe.

Hoe wordt een groendak gemaakt?

Dakturf zal niet wegwaaien of inzakken omdat het product is samengeperst in balen. Die balen turf worden, in rijen, op een plat of hellend dakvlak gelegd, zodat er een laag ontstaat van 17 cm dikte. Tot een helling van 30º kan het systeem zonder extra voorzieningen worden gelegd. Bij een grotere helling wordt gebruikt gemaakt van een houten frame om de zakken op hun plek te houden (tot een helling van 43º )
Per vierkante meter dak zijn 3,2 balen nodig en nog wat aanvullend turf om het geheel af te dekken

Als alle balen op het dak liggen, wordt er een laagje turf van circa 2 cm over de balen heen verdeeld en uitgevlakt. Daarna kan het geheel ingezaaid worden en in fasen bemest en besproeid. Na enkele weken ontstaat een begroeid turfdak.

Turf is een vruchtbare grondsoort die veel water en lucht kan opnemen. Dat is ideaal om er grassen op te laten overleven. Als de zaden in de turf beginnen te kiemen, houden ze met hun wortels de balen turf bij elkaar. De zakken zelf zijn biologisch afbreekbaar. Na verloop van tijd vormen de grassen en de turf één geheel.

Het turf fungeert vervolgens feitelijk als een spons: het neemt water op en houdt het vast. De zakken hebben ieder een gewicht van 17 kg. Verzadigd met water weegt het systeem maximaal 130 kg/m².. Belangrijk is dat de dakconstructie geschikt is voor 130 kg/m².

De toepassing is niet altijd geschikt bij verbouwingen. Een betonnen dakstructuur volstaat misschien, maar houten daken moeten toch verstevigd worden.

Bij toepassing op een hellend dak komt op de dakranden relatief weinig gewicht te liggen. Het pakket hangt in eerste instantie op het frame en na voldoende wortelgroei op de nok. Het gewicht van de turf en wortels houdt alles op zijn plaats. Bij zadeldaken hangt het groene tapijt gewoon als een jasje over de nok. De daken kunnen met een dakgoot worden uitgerust; deze zullen niet vervuilen omdat de goot wordt afgeschermd van de turf.

Bij een hellend dak moet je er wel rekening mee houden dat het minder water vasthoudt dan een plat dak. Je moet vaker gieten bij droogte. Het best plaats je een eenvoudig irrigatiesysteem in de turf zelf. Je kan natuurlijk ook sproeien met de tuinslang, maar dat is minder efficiënt.

Voordelen en onderhoud

Het dak zal niet verweren of wegspoelen, als het volgens de gegeven aanwijzingen onderhouden wordt. Het heeft ook een aanzienlijke warmte en geluidsisolerende werking. Bij hevige regenval absorbeert de turf het regenwater en geeft het vertraagd af, zodat de riolen minder belast worden. Het dak is beter beschermd tegen schadelijk UV-licht, zodat het langer meegaat. De dakbedekking warmt niet op in de zon. Vooral in de zomer houdt je turfdak de hitte buiten.”

Zo’n dak begroeid met grassen ziet er wild en natuurlijk uit. De grassen worden doorgaans zo’n 25 cm lang. Daarna stoppen ze met groeien, zodat je ze niet hoeft te maaien.

Een turfdak vraagt weinig onderhoud maar in de beginperiode is enige opvolging vereist. Wil je een mooi tapijt, dan hou je de grassen best kort. Als je wil dat je dak mooi groen blijft, ga dan beter één keer per jaar het dak op met een bosmaaier.

Een groendak met sedum

Een groendak met sedum heeft een andere opbouw. Het bestaat uit een aparte drainagelaag en een kunststofrooster waarin substraat is gelegd.

Een turfdak is daarom ook ecologischer dan een groendak met sedum. Turf is een natuurlijke grondstof. Je moet geen kunststof producten of substraat fabriceren.

Een groendak met sedum is wel lichter dan een turfdak. Het weegt 100 kg per m² - een turfdak daarentegen weegt 130 kg per m²)

Wie het wenst kan ook andere planten laten groeien in de turf, zoals klein boompjes of zelfs groenten. Uiteraard is dat gemakkelijker op platte daken.

En wat is de prijs voor een groendak?

Ik kan hier geen vaste prijzen geven, het kan verschillen van firma tot firma. Maar na uitzoeken op enkele plaatsen geef ik volgende mee:

• De prijs voor een turfdak is ongeveer 31 euro per m² voor de materialen, en zo’n 50 euro per m² als je het laat plaatsen.
• Een groendak bedekt met de vetplanten ‘sedum’is doorgaans wel wat duurder - ongeveer 60 à 70 euro per m².

De lage kostprijs van het turfdak zelf is deels te verklaren door de eenvoudige opbouw met zakken turf. Het is dan ook heel gemakkelijk zelf aan te leggen. Bij een steil hellend dak is het iets moeilijker. Dan komen er steunframes aan te passen om de turf op zijn plaats te houden.

In de meeste Belgische gemeenten worden groendaken gesubsidieerd. Dat betekent dat men ongeveer 31 euro per m² terugkrijgt.

Wie meer wil weten kan eens een kijkje nemen bij :

http://www.ganzewinkeldakturf.nl

http://www.nittedal-torvindustri.no

http://www.eco-groendak.be