Wie lust een bordje wormen?

"Eikes … bah", dat denken velen bij het lezen van de titel.

Dat is de reactie van de meeste mensen wanneer ze denken aan krokante kevers of andere gefrituurde insecten.

Wij hebben al een heel stukje van de wereld gezien. Het was elke keer boeiend om kennis te maken met andere culturen. Andere gewoontes en gebruiken leren kennen was steeds een verrijking.

De verschillende eetculturen lieten ons toe om veel lekkers te proeven. Wij probeerden zoveel mogelijk de eetcultuur te respecteren en te genieten van de plaatselijke keuken. Op die manier hebben we al heel wat vreemde dingen gegeten maar … één iets kreeg ik zeker niet door mijn keel … dat waren ‘INSECTEN’.

Toen we in Thailand reisden wou de gids ons verrassen met een plaatselijk snoepje'.

Ze kwam rond op de bus met ... klaargemaakte insecten.

Ik begrijp tot nu toe nog steeds niet hoe ze me zover kregen om een gefrituurde meelworm tussen mijn tanden te steken en een sprinkhaan in mijn hand. Het duurde slechts een paar seconden, ik heb niets geproefd, het was enkel voor de foto ... maar ik baal er nu nog van als ik dit terugzie.

Deze twee foto's zijn van slechte kwaliteit, ze zijn genomen in 2002, toen nog met een gewoon fototoestel (niet digitaal)

Meer dan 2 miljard mensen eten dagelijks insecten!

Klant in restaurant: "Ober, er zit een vlieg in mijn soep!"

Ober: "Dat is de specialiteit van het huis, meneer. Deze soep is een delicatesse en de vlieg hét summum"!

Waar je ook kijkt of leest, het staat er overal:

De insecten zijn gewoon lekker en hebben een verfijnde smaak, een ware delicatesse.

Hartig toebereid of als zoet nagerecht, alles is mogelijk.'

Toen wij onlangs in Gent, in de Burgstraat wandelden, dichtbij het Gravensteen, kwamen we voorbij een restaurant dat we niet kenden. De naam is Bugs & Lunch … het werd pas in september geopend!

Op de kaart staan "gerechten met insecten" en "lunch zonder insecten, maar met een proevertje voor wie het wil"

De bedenkers van het originele culinaire adresje zijn David Creëlle en Liesbet Minne. Nadat ze vorige zomer gerechten met insecten ontdekten in Azië, besloot de kok samen met zijn vriendin te experimenteren met dit verrassende ingrediënt.

In hun restaurant serveren ze van dinsdag tot en met zaterdag elke middag een gewone lunch (met een proevertje voor wie dat wil), maar op donderdag-, vrijdag- en zaterdagavond kunt u er de benen onder tafel schuiven voor een volwaardige insectenmaaltijd.

Ja, volwaardig want die kleine beestjes zitten vol eiwitten en mineralen.

Het Gentse duo wil volwassenen vooral laten wennen aan het idee dat ze insecten eten. De beestjes zijn verwerkt in een kroket of een knapperig laagje op het bolletje vanille-ijs. De gerechten worden bovendien zo geserveerd alsof je in eender welk gastronomisch restaurant bent beland.

Ik kan je nu al zeggen : 'Wij zijn er NIET binnen geweest!'

Een voedingspatroon om van te dromen

Voor de toekomstige generaties zal het misschien even normaal zijn om insecten te eten als een stukje vlees voor ons. Maar nu is er nog een grote sociale drempel, want veel mensen vinden het eten van insecten onnatuurlijk.

En nochtans, insecten zijn veel gezonder dan een steak en in menig opzicht interessant. Ze zijn niet alleen ecologisch en duurzaam.

• Ze bevatten drie- tot vijfmaal meer proteïnen dan eenzelfde hoeveelheid vlees.
• Er is ook de aanwezigheid van micronutriënten, meer bepaald mineralen.
• Naargelang de soort bevatten ze grote hoeveelheden ijzer, calcium, fosfor, zink e.a.  En nog beter : deze stoffen zijn over het algemeen aanwezig in een biologische vorm die het menselijk organisme makkelijk kan opnemen.
• Eetbare larven, hoewel bijzonder vet, bulken van de onverzadigde vetzuren en leveren zonder problemen de dagelijkse hoeveelheid omega3- en 6-vetzuren.
• Bij tal van insecten is er helemaal geen sprake van cholesterol, anderen bevatten er heel weinig.
• Insecten bevatten een eiwit dat bloeddruk verlagend werkt zonder bijwerkingen, iets waar onze westerse wereld om staat te springen.
• Daarnaast staan de insecten ver van ons mens af, zodat ziektes niet overdraagbaar zijn op de mens, zoals bij varkens, koeien en schapen wel het geval is. Hoeveel schandalen en epidemieën hebben we nog nodig: varkenspest, BSE, MKZ, vogelgriep, Q-koorts en nu ook nog het Schmallenbergvirus, om in te zien dat we op de verkeerde weg zijn met onze intensieve veeteelt?
• Ons gefokte vee krijgt veelal antibiotica toegediend. Dan eten we toch vis? Hier liggen de problemen dat naast de toegediende antibiotica bij gekweekte vis, de zeeën leeg gevist worden, waardoor bepaalde vissoorten met uitsterven bedreigd zijn. Het antibiotica gebruik in ons voedsel leidt ertoe dat voor de mens gevaarlijke bacteriën, resistent worden voor onze medicijnen.
• Insecten zijn ook veel goedkoper dan bv. kip of rundvlees. Bovendien zijn ze uitgebreid getest op aanwezigheid van ziekteverwekkers.
• Deze diertjes zijn makkelijk verteerbaar, net als soja en peulvruchten. Redenen genoeg dus om voedingsdeskundigen hardop te doen dromen. Zelfs chitine, de stof waaruit het pantser van insecten is opgebouwd, is heel goed verteerbaar.

Mensen met een allergische reactie op zeevruchten of huisstofmijt moeten wel oppassen. Tot nog toe werd geen enkel geval van allergie opgetekend na het eten van insecten. Maar wie allergisch is voor die twee zaken, kan beter voorzichtig zijn. Onderzoek heeft uitgewezen dat de eiwitten van meelwormen bijvoorbeeld samenklonteren met de antistoffen van mensen die allergisch zijn voor schaaldieren of huisstofmijt. Genetisch gezien zijn meelwormen familie van de huisstofmijt en schaaldieren, zoals de garnaal. We houden er dus rekening mee dat ze voor vergelijkbare allergische reacties kunnen zorgen’, zegt voedselallergie- expert Marty Blom in De Gazet van Antwerpen.

Welke insecten kunnen we eten?

Slechts 0,1% van de insecten is eetbaar. Je kunt niet zomaar alles wat door je tuin kruipt of vliegt in de pan gooien. Vandaag zijn er ongeveer 2.000 insectensoorten eetbaar bevonden, op de 2 miljoen soorten die gekend zijn.

Sommige insecten bezitten een natuurlijk afweersysteem om hun belagers af te schrikken en zijn zeer giftig. Of ze hebben een bijzonder onaangename smaak.

Maar als een insect als eetbaar wordt bestempeld, kun je het meestal in zijn geheel verorberen. Het is een beetje zoals bij garnalen : sommigen eten ze volledig op, anderen verkiezen de schaal te verwijderen.

Op één ding moet je zeker letten ; je moet ze voldoende koken. Net bij als andere dieren, bevatten ook de ingewanden van insecten een aantal micro-organismen die ziekteverwekkend kunnen zijn en vernietigd worden door ze te koken.

Hoe zit het met het insecten eten in België

Het 'Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen' (FAVV) heeft bevestigd dat er in België sinds december 2013 insecten en larven mogen verkocht worden, bestemd om op te eten.

Tien insectensoorten mogen gekweekt worden voor menselijke consumptie. Er is duidelijk omschreven welke voorschriften van toepassing zijn op het kweken en verhandelen van insecten. Er gelden uiteraard vrij strenge regels daaromtrent.

De 10 insecten die geschikt zijn voor consumptie in België

• de huiskrekel (Acheta domesticus)
• de Afrikaanse treksprinkhaan (Locusta migratoria migratorioides)
• de morloworm of reuzenmeelworm (zophobas atratus morio)
• de meelworm (Tanebro molitor)
• de buffaloworm ( Alphitobius diaperinus)
• de wasmotrups (Galleria mellona)
• de Amerikaanse woestijnsprinkhaan (Schistocerca americana gregaria)
• de dierentuin- of bandkrekel (Gryllodes sigillatus)
• de rups van de kleine wasmot (Achroia grisella)
• de rups van de zijdevlinder (Bombyx mori)

Zijn insecten dan ECHT lekker? Welke smaak hebben ze?

Het Deense restaurant Noma is al drie jaar op rij uitgeroepen tot het beste restaurant ter wereld en op de kaart staan veel vreemde ingrediënten. Chef René Redzepi zegt dat mieren als een gebraden citroenschil smaken, en een puree van gefermenteerde sprinkhanen en mottenlarven lijkt op een straffe vissaus. Met de larven van bijen kan je dan weer een zoete mayonaise maken waarvoor geen eieren meer nodig zijn. Kenners experimenteren en vinden voortdurend nieuwe manieren om de kleine wezens op ons bord te leggen.

Hun smaak is erg verschillend. Zo heeft gebakken of gefrituurde veldsprinkhaan exact dezelfde smaak als het vel van gebakken kip. De krekel smaakt een beetje als bacon, wat gerookt dus. Terwijl meelwormen dan weer naar gedroogd fruit smaken. Afhankelijk van welk insect u eet, is de smaak meer of minder uitgesproken.

Diervriendelijk eten

In tegenstelling tot onze gebruikelijke veestapel, zijn insecten gewend om dicht bij elkaar te leven. De kweek is natuurgetrouw en de insecten krijgen alleen natuurlijk en plantaardig voedsel. Zodra de insecten 'geoogst' worden, komen ze in de koeling en slapen ze rustig in. Vergelijk dat eens met een varken dat binnen 6 maanden vetgemest wordt tot 80 kg, opgroeit in een zeer kleine ruimte, daarna op transport gaat in een vrachtwagen en dan geslacht wordt.

Markt in Thailand

Die eerste hap

Er werden peilingen gedaan om te weten wie er bereid was om insecten te proeven. Twee op de drie stemden er mee in en waagden het een insect in hun mond te steken. Maar er moet een grens overwonnen worden.

Het dier in zijn geheel serveren maakt het er niet gemakkelijker op. Daarom doet men in Gembloux onderzoek naar de manieren om insecten te verwerken tot minder herkenbare vormen zoals poeders, brood, beschuiten, sauzen. Ze hebben bv. hamburgers gemaakt die 50% insecten bevatten. Ze werden op een degustatie best lekker en aanvaardbaar gevonden.

Maar ook als je er je neus voor ophaalt, ontsnap je niet aan het eten van insecten. Zonder het te weten, heb je er vast al van geproefd. De rode kleurstof E120 , die zeer veel wordt gebruikt in de voedingsindustrie, wordt gemaakt van karkassen van cochenilles (schildluizen). En in elk plantaardig product – van tomatensap over fruit tot gehakte spinazie – worden sporen of resten getolereerd van insecten die per ongeluk aanwezig zijn?

Enkele adresjes ….

Wie niet kan wachten tot de wormburgers ook echt in de supermarkt liggen, kan al op restaurant naar hartenlust insectengerechten proeven.

1. Bugs & Lunch is niet de enige plaats waar u insecten kunt proeven: de krekelkroket die Creëlle zelf samenstelde, wordt ook bij enkele frituren verkocht.

Bugslunch steak-tartare en sprinkhaan

2. De Frietketel wordt de eerste Gentse frituur die een krekelkroket aanbiedt. "Of de tijd er rijp voor is zal snel genoeg blijken", zegt de uitbater, Koen Eneca. "Destijds waren we ook de eerste frituur die vegetarische snacks aanbood. Vandaag zijn die goed voor 50% van onze verkoop. Misschien gaat het met krekelkroketten ook wel die kant op.'

De Frietketel in Gent

3. Wie Frituur Yves aan het Winston Churchillplein in Ronse binnenstapt, kan er sinds 1 oktober ook een krekelkroket bestellen. "We hebben ze geproefd en ze smaken lekker", zegt uitbater Mathieu Verschueren. "Zo'n kroket kan best een goed alternatief zijn voor bijvoorbeeld een vis- of vleeskroketje."

Qua smaak zijn ze te vergelijken met een garnaalkroket. En wie ze bestelt, moet ook niet denken dat als je ze open snijdt er nog iets van een krekel te zien is. Die zijn zeer fijn vermalen.

De 'krekelkroket' in Frituur Yves te Ronse

4. Het Oostendse hamburgerrestaurant Cook & Roll heeft bovendien al een tijdje de Tandoori Insect Burger (waarbij buffalowormen door het gehakt werden gemengd)

'De Tandoori Insect Burger in Oostende'

5. Grasshopper Sundae heeft een ijsje met knapperige sprinkhanen als topping, op zijn menu staan.

6. Chef Wouter Vandekerkhove van restaurant 't Walhalla in Roeselare springt mee op de kar en biedt sinds enkele weken ook een tofuburger op basis van buffalowormen aan.

'De tofuburger op basis van buffalowormen'

En bekijk volgend filmpje nog eens …

http://www.standaard.be/cnt/dmf20140917_01272942

... zo werden wij in het journaal op de hoogte gebracht van de verkoop van voedingswaren waar insecten in verwerkt zitten. Geroosterde sprinkhanen of meelwormen kan nu je al in speciaalzaken kopen, maar specialisten verwachten dat ze binnenkort overal in de winkel zullen liggen. Al worden de insecten voorlopig enkel verwerkt als ingrediënt in hamburgers of sausjes bijvoorbeeld.

Hoe dan ook als jullie overtuigd zijn om insecten te eten of ze klaar te maken … mij moet je ECHT NIET uitnodigen.