Keelpijn en koorts bij baby's en kinderen

Vorig deel : verkoudheid en kinderen : help je kind de winter door  en hoe we op een gezonde manier die winterkwaaltjes bestrijden.

3. SOS keelpijn

Ook van keelpijn blijven kinderen niet gespaard. Een kind dat kan praten, zal zeggen dat zijn keel pijn doet, dat hij moeilijk kan slikken, dat hij pijn heeft als hij eet, dat 'zijn keel prikt'. Er is slijmvorming, heesheid of stemverlies en soms opgezette lymfeklieren in de hals.

Een baby zal misschien het flesje wegduwen en niet willen eten, jengelen of huilen. Hij zal waarschijnlijk prikkelbaarder zijn dan anders en ’s nachts of tijdens het middagdutje wakker worden. Meestal lig een banaal verkoudheidsvirus aan de basis, maar ook een streptokokkenbesmetting (angina) is mogelijk. Dan verschijnen er witte plekken op en rond de amandelen (die opgezwollen zijn). Kinderen tussen de 0,5 en 3 jaar met hardnekkige keelpijn kunnen geveld zijn door kroep (een virusontsteking van het strottenhoofd en het luchtpijp-slijmvlies). Ga in dat geval meteen naar de dokter.

Als een kind koorts heeft en moeilijk kan eten, maakt een moeder zich snel zorgen. Maar keelpijn gaat niet altijd gepaard met koorts. Alles hangt af van de infectie en van het kind zelf.

Laten we zeker de droge lucht als boosdoener niet vergeten. Tijdens de wintermaanden schenken we minder aandacht aan een goede ventilatie. Ziektekiemen verspreiden zich binnen veel sneller. De verwarming draait op volle toeren én we drinken minder water, waardoor we uitgedroogd raken en vaker last hebben van een pijnlijke keel. Koop eventueel een luchtbevochtiger als je kind vaak last heeft van je keel en luchtwegen. Droge lucht, of airco met een vervuild filter zijn nefast. Airco mag eigenlijk niet meer dan 6 graden lager zijn dan de buitentemperatuur. Door de temperatuurverschillen raakt men vatbaarder voor verkoudheid en keelpijn, en zeker als je weerstand al niet zo goed is.

Keelpijn duurt meestal slechts een week. Het wordt daarom ook een 'self-limiting' aandoening genoemd. Zonder behandeling gaat het in de meeste gevallen vanzelf over. Antibiotica worden alleen voorgeschreven bij een bacteriële infectie. Heeeft je kind vaak last van keelpijn of houden de klachten lang aan, ga dan naar de huisarts.

Ook als de klachten verergeren is het belangrijk dat je alert blijft: houdt de koorts langer dan 3 dagen aan? Kunnen ze niet goed meer drinken en slikken? Heeft je kind het benauwd en/of uitslag op gezicht of bovenlichaam? Neem dan direct contact op met een arts.

Oma’s raad

• Bij keelpijn is het heel belangrijk dat je veel blijft drinken.
• Een oude, meer echt effectieve tip is gorgelen met zout water. Los een theelepeltje zout (mag meer) op in een glas lauw of warm water en gorgelen maar! Het is niet erg lekker maar je spuugt het natuurlijk gewoon weer uit. Dit is in veel gevallen een waar succes bij keelpijn.
• Wij kregen pure zwarte bessensap of vlierbessensap. Deze mag je uiteraard ook doorslikken.

• We kregen ook kippenbouillon voorgezet en dat is een veel gebruikte methode die doeltreffend werkt.
• Een belangrijke tip voor keelpijn bij kinderen: waterijsjes, ijsklontjes of ijskoud water verdoven de keelpijn en verminderen de zwelling. Zuigen aan een ijsje of keelsnoepje zorgt voor een sneller herstel. Let erop, sommige keelsnoepjes zijn ware medicijnen! Je kan ook gemakkelijk (suikervrije!) waterijsjes maken met vers vruchtensap naar keuze.
• ’s Nachts een schaaltje met gesnipperde uien naast het bed zetten doet wonderen voor hun keel en je luchtwegen. Als kinderen een 'salade met rauwe ui' kunnen eten (lekker vinden), dit helpt ook.
• Er zijn kruiden en specerijen waarvan je thee kunt zetten die werkzaam zijn tegen keelpijn door hun ontsmettende, pijnstillende en kalmerende eigenschappen. Ze ondersteunen het immuunsysteem. Voeg de kruiden liefst vers toe aan het hete water (kamille, kaneelstokjes, munt, vlier- en lindebloesem, salie, kardemonzaadjes of mosterdzaadjes, zoethout en tijm).
• Je kan ook citroensap en gember toevoegen aan het kopje thee.
• Maar ook honing doet wonderen en is heilzaam. Neem warm water, voeg de honing pas toe als het water wat afgekoeld is, anders gaan al de heilzame eigenschappen verloren. Doe er eventueel een beetje citroensap en een beetje kaneel/speculaas kruiden bij. Het is nog lekker ook en binnen korte tijd zijn je lievelingen van hun keelpijn af.
• Pers 3 citroenen uit. Voeg daar nootmuskaat aan toe en wat suiker. Neem hier vervolgens een paar keer per dag een eetlepel van. Dit Surinaams recept werkt bijna altijd. De keelontsteking en ook vaste slijm in de keel is hiermee supersnel verdwenen.
• Er wordt ook beweerd dat kauwen op peterselie- of salieblaadjes helpt tegen keelpijn en verkoudheid.

De zachte aanpak

Propolis werd bij de oude Grieken en Egyptenaren al gebruikt als medicijn. Het werkt echt uitstekend tegen keelpijn en heesheid. Het is een natuurlijk antibioticum. Propolis komt van de bijenpollen in een bijenkorf. De bijen gebruiken het om de korf te beschermen tegen ziekteverwekkers.

Om keelpijn te bestrijden zou iedereen de volgende drie middeltjes in huis moeten hebben: Mercurius solubilis 9CH, Phytolacca 9CH en Belladonna. Bij keelpijn zonder koorts volstaan de eerste twee middelen. Bij erge keelpijn mag je je kind van beide middelen tot vijf granules per uur geven. Ook Anti Angine-zuigtabletjes en Plantspray verlichten een zere keel.

Merk je geen verbetering, dan doe je er goed aan een arts te raadplegen. Een streptokokkeninfectie is dan niet uitgesloten. Heeft je kind koorts of voelt het koortsig aan? Dan kan Belladonna soelaas bieden.

En tot slot: nog een remedie tegen keelpijn? Water drinken! Water is het goedkoopste medicijn. Wie ’s ochtends twee grote glazen water drinkt, heeft maar liefste 80% minder kans om ziek te worden.

4. SOS Koorts

Hoewel ouders zich vaak zorgen maken over een koortsig kind, is dat meestal niet nodig. Koorts komt vaak voor bij kinderen en vooral bij kinderen onder de 5 jaar. Het is een zinvolle reactie van het lichaam tegen een infectie. Als je een temperatuurverhoging met koortswerende medicatie meteen de kop indrukt, achterhaal je niet wat er aan de hand is. Waarschijnlijk helpt koorts de infectie te bestrijden. Bij een hogere temperatuur maakt het lichaam meer afweerstoffen tegen virussen en bacteriën. Een kind kan koorts ontwikkelen bij een infectie, een kinderziekte en soms na toediening van een vaccin. Doordat baby's beperkt kunnen zweten, ontwikkelen zij sneller koorts. We spreken pas echt van koorts vanaf 38 graden en hoger.

De beste methode om bij een baby/kind de temperatuur te meten is via de anus. Een oorthermometer is minder betrouwbaar en niet bruikbaar bij kinderen jonger dan 3 maanden.

Wanneer kinderen een onschuldige infectie doormaken, krijgen ze snel koorts, je hoeft dus zeker niet meteen naar de dokter te snellen. Observeer je kind en raadpleeg een arts bij volgende verschijnselen:

• Je kind is suf of moeilijk wakker te krijgen of praat het verward
• Het kind ziet erg bleek of grauw.
• Baby/kind kreunt, weent op een totaal andere wijze
• Krijgt het benauwd, ademt moeilijk of anders (sneller, piepend, met te lange tussenpauzes ..)
• Baby/kind krijgt een bleek-grauwe of vlekkerige huidskleur of blauwe lippen
• Vertoont blauw-rode vlekjes waarvan de kleur niet verbleekt als u erop drukt (op de romp, armen, benen of het oogslijmvlies)
• baby of kind is uitgedroogd: minder natte luiers of niet meer plassen, droge lippen, droog mondslijmvlies, ingevallen ogen, ingevallen fontanel.
• Baby/ kind drinkt of eet niet meer, braakt, heeft diarree
• Baby/kind heeft koortsstuipen (armen/benen gaan ineens schokken)
• Kind heeft last van nekstijfheid
• Baby/kind krijgt opnieuw koorts na een aantal dagen koortsvrij te zijn geweest.

Oma’s raad

• Bij lichte koorts mag het kind op een rustige manier buiten spelen wanneer het erom vraagt.
• Zorg ervoor dat de kamertemperatuur niet ‘TE’ hoog is.
• Je baby/kind kan veel vocht verliezen omdat het bij koorts meer zweet dan normaal. Door voldoende water te drinken koel je het lichaam af en voorkom je uitdroging. Als je je baby borstvoeding geeft, blijf dat dan zo veel mogelijk doen. Dan geef je hem/haar voeding, vocht en troost. Geef uw kind extra te drinken en maak eventueel gebruik van een waterijsje, sorbet of frozen yoghurt.
• Hou bij hoe vaak je de luier van de baby hebt verschoond of bij een ouder kind hoe vaak hij/zij geplast heeft.
• Een kruidenthee om de koorts te verlagen kan je kopen of zelf maken. Voeg gewoon een theelepel gedroogde kruiden toe aan elke 250 ml water. Laat de kruiden 5 minuten in het kokende water trekken en breng het op smaak met citroen en honing. Doe er geen melk bij, want door zuivelproducten raken de luchtwegen verstopt. Bij kleine kinderen neem je ½ theelepel kruiden. Let op dat de thee goed is afgekoeld.  Gebruik geen kruidenthee bij baby's! Probeer kruidenthee te maken van de volgende kruiden: basilicum - witte wilgenbast - pepermunt of munt – calendula – hysop – framboosblad – gember - oregano – tijm.
• Dring er niet op aan dat uw kind eet. Probeer met lichte maaltijden, het lichaam heeft energie nodig om de ziekte te bestrijden.
• Eet fruit vol vitamine C, die helpen de infecties bestrijden; bessen, watermeloen, sinaasappel of meloen.
• Kippensoep heeft medicinale eigenschappen. En de zieke krijgt meteen voldoende vocht binnen.
• Je kind hoeft niet in bed te blijven en mag ook naar buiten. Maar zorg dat het voldoende rust krijgt. Door het lichaam rust te gunnen, krijgt het de tijd om te herstellen van de ziekte.
• Laat je lichaam afkoelen door het met lauw/koud water af te sponzen. Of stop je koortsig kind in een warm bad en laat het erin blijven tot de temperatuur van het water langzaam daalt. Dat zorgt voor een betere doorbloeding. Omdat de temperatuur geleidelijk lager wordt, koelt de persoon in kwestie ook langzaam af. Het water mag niet te koud zijn, want dan zou de lichaamstemperatuur te snel kunnen dalen.
• Als je koorts hebt en een heerlijke warme douche of bad neemt, dat verbetert de doorbloeding en dan is de koorts gelijk 1 of 2 graden gegarandeerd minder.
• Het lichaam moet de extra warmte kwijt raken. Kies daarom dunne kleding die losjes om het lichaam zit. In bed is een lakentje vaak voldoende. Als uw kind het koud heeft of rilt, kunt het tijdelijk extra toedekken.
• Als je kind koorts heeft, is de lichaamstemperatuur hoger dan normaal. Het lichaam moet hierdoor extra warmte kwijt. Kleed hen niet te dik aan, want dan is het moeilijker om warmte kwijt te raken. In bed is een laken meestal voldoende.
• Door te gaan slapen met enigszins vochtige sokken aan, verlies je makkelijker warmte. Er wordt gezegd dat de koorts sneller daalt wanneer de sokken nat zijn gemaakt met azijn. Hiervoor is nog geen bewijs, maar veel mensen lijken hier baat bij te hebben. Bij kinderen die koorts hebben (warm hoofd) kun je ook azijnsokjes aandoen, dus katoenen sokjes in een mengsel van water en azijn dompelen, uitwringen en de voetjes van je kleine doen. Doe over deze sokken een paar puur wollen sokken ter isolatie. De meeste kinderen kalmeren al snel, omdat ze na een paar minuten voelen dat ze het minder warm hebben. Deze behandeling komt uit de natuurgeneeskunde. De theorie is dat door koude voeten de bloedsomloop wordt gestimuleerd, wat het immuunsysteem ook weer ondersteunt. Het resultaat is dat het lichaam de warmte kwijt wil waardoor de sokken uiteindelijk opdrogen en het lichaam afkoelt. Deze behandeling kan ook helpen om de luchtwegen vrij te maken.
• Doop de sokjes van de baby in een bakje met citroensap, dan de sokjes uitknijpen en aantrekken. Laat het kind er mee slapen. De koorts zakt direct.
• Ook een vochtige doek op het voorhoofd leggen kan helpen bij koorts, zeker wanneer de koorts gepaard gaat met hoofdpijn. Dit ontspant en de koorts neemt zienderogen af.

De zachte aanpak

Met homeopathie kan je koorts op zachte wijze aanpakken. Er bestaan verschillende vormen van koorts. Gaat de lichaamstemperatuur van je kind geleidelijk aan de hoogte in, maar blijft ze onder de 38,5 graden? Dan is Ferrum phosphoricum een goed middel. Je mag je kind vijf granules per uur geven. Bij plotse, hoge koorts (hoger dan 38,5 graden) zweer ik bij Aconitum 9CH. Gaat de koorts met zweten gepaard, dan kan je naast Aconitum 9CH ook Belladonna toedienen. Homeopathie mag altijd gecombineerd worden met klassieke medicatie. Perdolansiroop is in principe niet nodig, maar als het helpt voor je gemoedsrust (en de nachtrust), kan een lepeltje zeker geen kwaad.

De koorts kan enkele dagen duren. De helft van de kinderen heeft nog koorts op de 4e dag, een kwart heeft er nog op de 7e dag. De duur van de koorts zegt niets over de ernst van de ziekte. De meeste virusinfecties gaan vanzelf over. Maar wees alert voor bijkomende ziekteverschijnselen. Soms kan een kind met koorts ineens toch nog zieker worden. Ga dan naar onmiddellijk naar de arts.

Volgend deel : Hoestsiroop en neusspray, nuttig of niet