Nog meer olie op het vuur.

Na de 5 plantaardige oliën van VORIG DEEL, kijken we welke soorten er nog meer zijn.

6. Notenolie

Notenolie is er in verschillende soorten en kwaliteiten. Walnoot-, en hazelnootolie zijn de meest populaire oliën. Elke notenolie heeft een specifieke samenstelling.

Walnootolie wordt door kenners beschouwd als de lekkerste olie die er bestaat. Deze olie wordt gewonnen uit walnoten door middel van een koude persing. Verhitten tijdens de persing mag beslist niet, want dan gaan de meeste gezonde stoffen direct verloren. Dit betekent dan ook dat je walnootolie niet kunt gebruiken voor bakken en braden. De olie is gewoon niet bestand tegen de hitte, en zal direct transvetten gaan vormen, kankerverwekkende stoffen.

Wel kun je wat walnootolie toevoegen aan het einde van het bakproces, dus vlak voor het opdienen. Hierdoor blijven alle gezonde stoffen behouden.

• rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren
• is één van de weinige oliën waarin zowel Omega-3 als Omega-6 vetzuren zitten.
• het is heel interessant om verschillende oliën met elkaar af te wisselen of te combineren. Meng bv. walnootolie met lijnzaadolie, dan heb je precies de juiste verhouding omega-6 en omega-3 vetzuren. Of meng met lijnzaad- of koolzaadolie
• koop kleine flesjes want deze olie is duurder
• kies bij elke notensoort, voor koudgeperste olie, deze bevat de meeste vitamines, mineralen en essentiële vetzuren
• niet geschikt voor warme bereidingen
• gebruik ze koud : notenolie is ontzettend lekker om sauzen en dressings mee te verrijken.
• past perfect bij slaatjes, koude pasta, als finishing touch bij puree
• opgelet : deze olie wordt snel ranzig bij blootstelling aan licht en warmte

Hazelnootolie wordt gewonnen uit hazelnoten. Deze olie heeft een krachtige nootsmaak en is een rijke bron aan eiwitten. Het is beter om hazelnootolie niet te verhitten, maar de olie komt als spijsolie goed tot zijn recht in salades, groentegerechten en bij desserts. Hazelnootolie wordt ook gebruikt bij de huidverzorging.

Amandelolie : is belangrijk in de huidverzorging

7. Lijnzaadolie

Lijnzaadolie ( ook wel lijnolie genoemd) is afkomstig uit lijnzaad. De zaden bevatten ongeveer 40% olie. Lijnzaad is afkomstig uit de vlasplant. De vlasplant groeit over de hele wereld en wordt vooral geteeld voor het lijnzaad. Door het lijnzaad te persen ontstaat olie. Dit gebeurt in een oliemolen.

• rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren
• het is de omega 3- ambassadeur want deze olie bevat vijf keer meer omega 3 dan omega 6 (ideaal voor cholesterollijders)
• het is niet aangeraden om in deze olie te bakken of braden (beter niet verwarmen)
• maar ze is uitstekend geschikt om koud te gebruiken bv. als dressing, bij saus, soep of gemengd met yoghurt of kwark en in muesli
• niet iedereen houdt van de uitgesproken smaak.

8. Koolzaadolie

Koolzaadolie wordt ook wel raapolie genoemd.  Deze olie wordt gemaakt uit de zaadjes van het koolzaad. Ik zie voor me die prachtige gele velden in de zomer.

Het is een goedkoop alternatief voor de dure olijfolie, niet alleen om de prijs, maar ook om de smaak. Olijfolie geeft een heel uitgesproken smaak, terwijl koolzaadolie heel neutraal en mild van smaak is.

• rijk aan onverzadigde vetzuren
• goede verhouding omega 3/omega 6
• kan zowel warm als koud gebruikt worden, maar geen extreme verhitting, dus nooit om te frituren
• is zeer geschikt  voor koude bereidingen bv. als basis voor dressings en sauzen. In salades kan deze olie, door de milde en neutrale smaak, zeker een alternatief zijn in plaats van olijfolie.

9. Sojaolie

Sojaolie komt uiteraard van de sojaplant. De sojaboon is de vrucht van een eenjarige plant uit Azië. Van deze peulvrucht worden sojaproducten en sojaolie gemaakt. De kleur is heldergeel en de smaak is neutraal. Het is de meest gebruikte olie in de oliemengsels die slaolie, margarine, bak- en braadproducten en sommige vetten vormen.

• rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren (86%), waarvan 55% essentiële vetzuren.
• een hoogwaardige olie, uitstekend geschikt voor koude bereidingen bv slaatjes en vinaigrettes.
• mag worden opgewarmd maar hoort niet thuis in de frituurpan
• goedkope olie die rijk is aan omega 3.
• sojaproducten zijn erg geliefd bij vegetariërs. Sojabonen bevatten immers een hoge dosis eiwitten en onverzadigde vetten.

10. Maïsolie

• rijk aan meervoudig onverzadigde vetzuren
• rijk aan vitamine E
• als een algemene keukenolie wordt het gebruikt om te braden, bakken en frituren
• door zijn rijke smaak en hoog vitaminegehalte wordt het ook aangewend voor koude bereidingen als salades, sauzen, mayonaises en vinaigrettes.
• mag worden opgewarmd, maar niet om te frituren.
• in industriële toepassingen wordt deze olie gebruikt als bakolie voor snacks en als belangrijke oliecomponent in babyvoeding.

11. Slaolie

Bij zonnebloemolie, olijfolie, notenolie … kun je uit de naam opmaken van welke plant de zaden of pitten geperst zijn voor de olie. Slaolie is geen originele olie en wordt dus zeker niet gemaakt uit het persen van slablaadjes.

Slaolie is een benaming voor olie die in de keuken wordt gebruikt, en is niet gemaakt van één grondstof. Het is een mix van diverse plantaardige oliesoorten, meestal van sojaolie en raapzaadolie of arachideolie.
Vanwaar dan de naam ‘slaolie’? Vroeger “sloeg” men de olie uit zaden, kernen en pitten en niet geperst … vandaar de naam.

• gezien de prijs van slaolie, is het zeer aannemelijk dat voor het maken van slaolie, over het algemeen hele goedkope oliesoorten worden gebruikt
• wordt in de keuken zowel warm (afhankelijk van de oliesoort die het bevat) als koud gebruikt worden, voor een dressing of salade.

12. Sesamolie

Sesamolie verkrijgt men door het persen van sesamzaadjes die afkomstig zijn van de sesamplant. Deze kent zijn oorsprong in Afrika. Sesamolie is eerder nootachtig van smaak. Het geeft de gerechten een Aziatisch tintje. Deze olie heeft een gele kleur en is zeer aromatisch van geur.

De Aziatische sesamolie is redelijk donker en de smaak intens nootachtig. De sesamolie in healthshops in het Westen wordt koudgeperst uit ongepelde, ongeroosterde sesamzaadjes. Deze olie is veel lichter van kleur en zachter van smaak.

• is goed voor de gezondheid en bevat heel wat vitaminen en mineralen. Dit maakt dat sesamolie een bevorderende werking heeft op de zenuw- en hersencellen.
• Aziatische sesamolie wordt voornamelijk gebruikt om een gerecht smaak te geven en als laatste toegevoegd aan het gerecht. Het wordt afgeraden om met sesamolie te wokken of frituren, de olie zou snel verbranden en de smaak afnemen.
• let op de hoeveelheid die je gebruikt want de olie kan nogal sterk doorsmaken.
• wordt voornamelijk gebruikt als aromaat om gerechten en slaatjes op smaak te brengen.
• is ook heel lekker in koude dressings.
• de koudgeperste, Westerse sesamolie is wèl geschikt om mee te bakken of frituren.
• Sesamolie staat ook bekend als een van de beste natuurlijke huidverzorgers

13. Rijstolie

Rijstolie (rijstvliesolie / rijstkiemolie) wordt uit de kiemen of vliesjes van de rijstkorrel gehaald door extractie en raffineren. De olie heeft een heldere geelbruine kleur en is neutraal van smaak.

Het is een zeer veelzijdig product die in grote hoeveelheden beschikbaar is, dus relatief goedkoop. Rijstolie is populair in de keuken van Aziatische landen, als China, Japan en Thailand. Maar tegenwoordig wordt rijst niet alleen in Zuidoost Azië verbouwd maar ook in Zuid-Amerika, de VS en zelfs in Europa rond het Middenlandse zeegebied wordt rijst verbouwd. Denk maar aan de Italiaanse Risotto.

De smaak van rijstolie is heel zacht, waardoor je het zowel bij het bakken en braden kunt gebruiken, als bij het maken van sauzen of een dressing.

• is rijk aan enkelvoudig onverzadigde vetzuren.
• ook rijk aan vitamine E, mineralen en antioxidanten die mogelijk helpen hartaanvallen te voorkomen en een cholesterolverlagende werking hebben.
• bevat bijvoorbeeld vier keer zoveel omega-6 en omega-3- vetzuren (dat vermindert de effecten van vroegtijdige veroudering en houdt de stofwisseling op peil.
• is erg geschikt voor mensen die voedselallergieën hebben of een glutenvrij dieet volgen
• Het is ook een goede bron van koolhydraten, proteïnen en essentiële aminozuren die helpen bij spiergroei en herstel.
• is geschikt voor consumptie, heeft geen uitgesproken smaak of geur
• is zeer geschikt is om eten te bereiden bij hoge temperaturen zoals frituren en wokken.
• is ook ideaal voor gebruik in dressings
• door de lichte smaak van rijstolie wordt het steeds vaker gebruikt bij het bakken. Koekjes, cakes, taarten, en andere gebakken producten gemaakt met rijstolie blijken zowel licht als lekker. Bakplaten en cake pannen die bedekt zijn met rijstolie laten de afgebakken producten zo los. Het eindproduct laat gemakkelijk los uit de pan of van de bakplaat zonder de helft achter te laten

Het vetzuurprofiel van rijstolie is het gezondste alternatief wanneer we het vergelijken met andere plantaardige oliën.

En dan zijn er nog de minder bekende :

Druivenpitolie

Druivenpitolie is een plantaardige olie bereid uit druivenpitjes na het persen van de wijn. Nadat de olie uit de pitjes wordt geperst, wordt de olie nog geraffineerd.

• deze olie is een luxeproduct voor in de keuken. Het heeft een hoog gehalte aan vitamine E en is rijk aan anti-oxidanten. Bovendien is het een echte smaakmaker met zijn speciale notensmaak. Je proeft zelfs nog een hint van druif.
• bevat een hoge dosis meervoudig onverzadigde vetzuren.
• Kan zowel koud als warm gebruikt worden. Uitstekend voor fondue.
• De smaak van noten en druiven maakt van deze olie een heerlijke smaakmaker voor salades, rauwkost, dipsausen en deeg.
• is ook goed voor de huid

Tarwekiemolie

Tarwekiemolie is een goudgele, koudgeperste, naar graan ruikende olie, gemaakt van de kiemen van de tarwekorrels.

• het is het voedingsmiddel dat het rijkste is aan vit. E op aarde.
• heeft een hoog gehalte aan meervoudig  onverzadigde vetzuren en hoogwaardige lecithine.
• bevat verder octacosanol dat de spierwerking stabiliseert bij stress zodat het uithoudingsvermogen wordt vergroot.
• het is een dure olie die vooral geschikt is voor koude bereidingen.

Olie bewaren

• olie verandert van samenstelling onder invloed van licht. Daarom wordt de betere olie altijd geleverd in een gekleurde fles. Giet olie dus nooit over in een kleurloze fles. Groen gekleurd glas helpt het oxideren van de olie te voorkomen. Een metalen bus is ook ideaal.
• bewaar oliën op een koele, donkere plaats en goed afgesloten van de lucht. Onder invloed van licht en temperatuur gaat de olie oxideren, waardoor er geur- en smaakafwijkingen kunnen ontstaan.
• Plaats de olie zeker niet in de buurt van de verwarming of bij het venster. Gewoon in een keuken of de kelder zijn prima bewaarplaatsen.
• De koelkast is dan weer minder geschikt, omdat sommige oliën door de koude kunnen stollen en hierdoor dik en troebel kunnen worden (bv. olijfolie). De ‘vlokjes’ die ontstaan hebben niets te maken met de kwaliteit of de smaak. Dit is een natuurlijk verschijnsel dat weer verdwijnt als de olie bij kamertemperatuur komt.
• volgende oliën (tarwekiem-, noten-, lijnzaad- en koolzaadolie) bewaar je dan wél beter in de koelkast.
• bewaar de olie best niet langer bewaren dan de minimale houdbaarheidsdatum. De kwaliteit daalt naarmate de fles langer geopend is, maar in principe blijft de olie goed, mits ze onder goede omstandigheden bewaard wordt.
• ongeopende flessen, op de juiste wijze bewaarde olijfolie zijn 18 tot 24 maanden houdbaar, hoewel het aroma al direct na het persen zal afnemen. Zodra de fles geopend is, worden geur en aroma minder en na 6 maanden tot een jaar kan de olie ranzig worden. Als de olie ranzig wordt, gebruik je hem het best niet meer.

In de Provence wordt olijfolie soms gekoeld en zelfs wel eens bevroren en vervolgens op knapperig vers brood gestreken.