Zaad in een doosje. / Bloemenweetjes en -tips / TUIN, BLOEMEN en PLANTEN

Zaad in een doosje

Lang voor de bladeren vallen, verschijnen de eerste zaaddozen.

NATUUR UIT EEN DOOSJE

Rond, hoekig, pluizig … elke plant maakt zich op om te gaan uitzwermen. Wij kunnen hen daarbij helpen!

Het is nog zomer maar het duurt niet erg lang meer. De natuur zaait zich uit.

Onbewust vernielen we, in onze verwoede strijd tegen onkruid, ook veel gewenste kiemplantjes. Gelukkig kunnen we zelf zaad oogsten en het zaaien op plekken waar het ongestoord mag kiemen.

En de allermooiste zaaddozen houden we … voor momenten van bewondering.

BEWAAR ZE KOEL EN DROOG

De zaaddozen zijn rijp wanneer ze bruin kleuren. Schud eens aan de plant: vaak kun je de losse zaden horen rammelen.
Je oogst het best op een droge dag. Oogst de zaaddozen vlak voor ze opengaan, want bij sommige planten, zoals geranium, springen de rijpe zaden zo weg
Knip de zaaddozen af en doe ze in een papieren zakje of kartonnen doos. Noteer naam en oogstdatum.
Laat de zaaddozen verder drogen bij kamertemperatuur, op een droge en donkere plek.
Maak ze daarna open en schud er de zaadjes uit. Verwijder velletjes en draadjes met een pincet.
Bewaar de zaden droog en koel, zo houden ze hun kiemkracht.

links: keizerskroon - rechts: kaardebol

VAN WEGBERM NAAR BLOEMENWEIDE

Wie herinnert zich niet z’n eerste zelf gezaaide zonnebloem?

Bijna alle eenjarigen laten zich gemakkelijk zaaien. Maar dit geldt ook voor tweejarigen, zoals vingerhoedskruid, stokroos, akelei en kruisdistel.
De vaste planten bergsteentijm en zonnehoed geven ook gegarandeerd succes.
Tomatenzaadjes en pompoenpitten oogst je in uw moestuin.
In bermen en weiden vind je dan weer dé zadenmix voor uw eigen veldbloemenweide.
Zelfs met heesters lukt het. Knip de rijpe vruchten van hulst, dwergmispel, lijsterbes of vuurdoorn af, knijp de pitjes (zaden) eruit, spoel ze goed schoon en laat ze drogen op keukenpapier. Zaai ze in de herfst en zet de potjes buiten in een koude bak. Geduld … sommige kiemen pas na een jaar!

links: akelei - rechts: pompoenpitten

ONVOORSPELBAAR, DUS BEST SPANNEND

Zelf zaaien is leuk en goedkoop en je hebt snel een massa planten. Maar zaailingen moeten regelmatig water krijgen, uitgedund en verspeend worden.

Soms moet je vroeg in het voorjaar zaaien (bv. eenjarigen) en niet iedereen beschikt over een lichte en verwarmde plek. Tweejarigen en vaste planten geven makkelijk afwijkingen in kleur, groeiwijze …

Het kan vervelend zijn, maar ook spannend: wie weet ontdekt u een ‘nieuwe’ cultivar!

zaaddoos 'Papaver'

DE ÉÉN WIL HET KOUD, DE ANDER WARM

Elke zaadsoort heeft zijn eigen kiemmoment.

Koude- of vorstkiemers, zoals Helleborus en pioenen, zaai je voor de winter. Wacht je te lang, dan zullen ze pas na de volgende winter kiemen.
Andere zaden hebben dan weer een constante warmte nodig.
Zaai in speciale zandgrond of in een mengeling van potgrond en fijn zand.
Stop de zaden als regel net zo diep onder de grond als ze groot zijn. Heel fijne zaden hoef je zelfs helemaal niet te bedekken.
Zaai liever te dun dan te veel in één keer, want uitdunnen is een karwei én het remt de overige zaaiingen in hun groei.

links: stokroos - rechts: dwergmispel

DECORATIEF EN ZELFS MUZIKAAL

Heb je geen zin in een eigen kweekprogramma? Dan zijn heel wat zaadhoofdjes in de tuin fascinerend om te zien.

Een goed voorbeeld zijn de feeërieke zaadpluizen van Clematis orientalis.

Wanneer je de witte voorjaarsbloemen van Cornus kousa allang vergeten bent, geniet je in de herfst van de prachtige rode bolletjes, als grote frambozen tussen de bladeren.

Heel bijzonder zijn ook de lange, zacht viltige peulen van blauweregen, in een bijzonder grijsgroen. Leg ze binnenin een schaal of een hoog glas. Na een tijd krullen ze open en springen er dikke zwarte zaden uit.

Bij papaver zit er muziek in de zaaddozen: ze rammelen vrolijk als je erop tokkelt.

Dat is net hetzelfde als de sierlijke, gestreepte bolletjes van juffertjes-in-‘t-groen.

Acanthus heeft dan weer statige dikke, glimmende, bijna zwarte bessen, verscholen tussen de lobben van de bloem. Laat je ze in de tuin staan, dan kun je ze horen openploffen.

Als platte erwtjes op een rij zitten de oranje zaden van gele lis in hun drielobbige peulen. Ze ogen heel decoratief in een hoge vaas, in glaasjes of in een schaal, of ook verwerkt als slinger of in een krans.

ZAADDOOS 'GELE LIS'

'ACANTHUS'

'JUFFERTJE-IN-t-GROEN'

WANNEER ZAAIEN?

februari – maart: eenjarigen (voorzaaien op een warme plek) bv. dahlia’s
april – mei: eenjarigen (ter plaatse, in de volle grond) en vaste planten zoals lupinen, zonnehoed, klokjesbloemen, Heuchera, Monarda …
mei: oranjerieplanten: Datura, Abutilon
juni – juli: tweejarigen, die het jaar daarop zullen bloeien: stokrozen, vingerhoedskruid ..
najaar – winter: vaste planten (Aster, Clematis recta, Euphorbis, geranium, Hosta, Phlox, Astrantia ..), alpenplanten, heesters en bomen, en koudekiemers zoals helleborus en pioenen. Zet de potten buiten of zaai in een koude bak. De zaadjes kiemen in het voorjaar.