Luister naar je hart

Ons hart is zo klein als een vuist, maar het is wel het belangrijkste orgaan. Het hart is een pomp die bestaat uit spierweefsel. Het zorgt ervoor dat het bloed zich verspreidt door gans ons lichaam, waardoor alle delen worden voorzien van zuurstof en voedingsstoffen.

Om dat te kunnen doen, heeft ons hart zuurstofrijk bloed nodig. Dit wordt verkregen via de slagaders die bovenop onze hartspier lopen en zijtakken afgeven die doordringen tot in de hartspier: de kransslagaderen.

Het hart bestaat uit een linker- en een rechterhelft. Deze helften worden nog eens onderverdeeld, zodat het hart bestaat uit holten. 

Elke helft bestaat uit een voorkamer (boezem) en een kamer (ventrikel). De beide kamers zijn met grote slagaders verbonden via hartkleppen. Tussen de voorkamers en de kamers bevinden zich nog hartkleppen. Deze zorgen ervoor dat het bloed kan terugstromen.

Waarom plaats ik een artikel over het hart?

Sinds begin maart sukkelt Rik met zijn gezondheid : verkoudheden, veel hoesten, heel kortademig, geen lust om iets te doen, minder eten enz... Er worden röntgen, scan en echografie genomen van de longen. Het bloedonderzoek wijst niets ernstigs aan. De vele doktersbezoeken en medicatie brengen een tijdje hulp, maar het begin steeds opnieuw.

Die nare periode was ook de reden waarom ik niet of héél weinig actief was op Tallsay. De planning en voorbereidingen van een reis (die meestal doorgaat in het voorjaar, buiten het toeristisch seizoen) worden altijd maar uitgesteld. Maar er komt een rustiger periode, alles betert. We maken plannen voor een reis in september: naar de Balkanlanden (Montenegro, Kroatië, Bosnië-Herzegovina). We krijgen weer hoop en kijken uit naar een mooie zomer met uitstapjes en wandelingen in de natuur. De dag op Cap Gris Nez, Cap Blanc Nez is een herademing na de lange winter.

 

Die vreugde duurt slechts één dag. Rik krijgt steeds meer last van een kriebelhoest gepaard gaande met slechte slaap, vermoeidheid en kortademigheid, zelfs al zonder inspanning. De huisarts vertrouwt het zaakje niet, het zijn symptomen die kunnen wijzen op hartfalen. We worden doorverwezen naar de cardioloog.

Het eerste bezoek gaat door op 31 mei. De eerste testen zijn goed volgens de cardioloog (hart goed en hartkleppen werken goed). Maar bij de fietsproef met cardiogram kijkt de cardioloog ernstiger. We krijgen advies om spoedig verdere onderzoeken naar de kransslagaders rond het hart en de doorbloeding te laten doen.

https://www.uza.be/onderzoek/cyclo-ergometrie-fietsproef

13 juni

We zijn om 8 uur in het ziekenhuis. Vandaag wordt een coronarografie (hartkatherisatie) gedaan. Door dit onderzoek verkrijgt de cardioloog volgende informatie over het hart

  • Zijn er vernauwingen of verstoppingen op de kransslagaders?
  • Hoe goed is de pompfunctie van het hart?
  • Zijn er problemen met de hartkleppen?
  • Is er reeds hartspierschade aanwezig?
  • Hoe hoog zijn de drukken binnen het hart?

 

Korte uitleg over de coronarografie

Er wordt een infuus aangebracht in de pols (of lies). Daarna plaatst de verpleegkundige verschillende elektroden, die gekoppeld zijn aan een monitor, op het lichaam. De monitor zorgt ervoor dat het hartritme nauwlettend in het oog wordt gehouden. Daarna wordt de streek rond de pols (of lies) plaatselijk verdoofd. De slagader in pols (of lies) wordt aangeprikt en de arts brengt een kort plastieken buisje in de slagader, dat dient als toegangsweg voor de katheders tot het bloedvatsysteem naar het hart. Dit buisje blijft zitten gedurende het ganse onderzoek (doet normaal geen pijn).

Verschillende katheders worden opgeschoven naar het hart. Eerst worden de kransslagaders in beeld gebracht met kleurstof om eventuele vernauwingen of verstoppingen op te sporen. Dan wordt de kleurstof ingespoten in de hartkamer om de pompfunctie en de hartkleppen te beoordelen. Ook de druk in de hartholten wordt gemeten.

Als de arts voldoende informatie heeft, wordt het onderzoek beëindigd. Dit duurt ongeveer één uur.

Na het onderzoek wordt het plastieken buisje verwijderd uit de pols of lies. Er wordt een drukverband aangebracht. Rik moet één nacht in het ziekenhuis blijven – de verpleegkundige komt geregeld de druk wat verminderen. Het verband blijft aan tot de volgende dag.

https://www.hartcentrumhasselt.be/patient/raadpleging---onderzoek/uitgebreidere-onderzoeken/coronarografie

 

Wat als er problemen zijn met de kransslagaders?

Deze aders voorzien ons hart van zuurstofrijk bloed. Een onvolledige afsluiting (vernauwing) in één van de bloedvaten zorgt ervoor dat het hart minder zuurstof en voedingsstoffen krijgt. Zo functioneert het hart minder goed en dit uit zich meestal door pijn op de borst en/of kortademigheid. Bij een volledige afsluiting van de kransslagaders krijgt een deel van het hart geen zuurstof en voedingsstoffen. Het hart kan niet meer functioneren en de hartspier zal afsterven. Dan spreken we van een hartinfarct.

 

  • Indien geen ernstige problemen worden vastgesteld kan de patiënt naar huis gaan.
  • Bij lichte vernauwingen van de kransslagaders is een aangepast dieet en medicatie de oplossing.
  • Bij ernstige vernauwing kan beslist worden om tijdens de coronarografie een aansluitende een ballondilatatie of stentimplantatie uit te voeren.
  • Bij meerdere vernauwingen moet de patiënt een bypass operatie (overbruggingen) ondergaan.

 

De cardioloog komt ons vertellen wat vastgesteld werd bij Rik, tijdens de coronarografie. De resultaten zien er niet goed uit. Er zijn meerdere vernauwingen in de kransslagaders: twee van 95% à 98% , een van 88% , twee van 60% à 75% en dan nog enkele kleinere (die misschien niet moeten behandeld worden).

Dat valt in als een bom. Zoiets hadden we niet verwacht, ook de huisarts niet.

Foto's komen van : http://http://www.reumacentrum.be/specialismen/cardiologie

 

18 juni

De hartchirurg legt uit wat Rik te wachten staat nl. een bypass operatie. Hij toont op de beelden waar de vernauwingen zich bevinden en wijst erop dat de zaak ernstig is. Er moeten zeker 4 of misschien 5 overbruggingen gebeuren. Als er niet snel ingegrepen wordt kan het fatale gevolgen hebben. De datum van operatie wordt vastgelegd op woensdag 26 juni.

Bypass operatie

De bypass- of overbruggingsoperatie houdt in dat er een brug gemaakt wordt van de aorta tot voorbij de vernauwing. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van slagaders links en rechts van het borstbeen. Deze weerstaan goed aan de verkalking, tot meer dan 90% gedurende 10 jaar. Nadeel is dat er maar 2 zijn en hun lengte beperkt is.

Er worden ook oppervlakkige aders uit het been genomen. De diepe beenaders die voorheen 90% van het werk verzetten, doen dit nu voor 100%.

Vroeger werden overbruggingen gedaan met behulp van de hartlongmachine die tijdelijk de hart- en longfunctie overneemt tijdens het stilleggen van het hart. Dankzij de evolutie van de techniek (sinds een 8-tal jaar) is het gebruik van deze machine maximaal teruggedrongen bij overbrugginsoperaties.

Het hart blijft tijdens de ingreep kloppen en door het gebruik van verschillende instrumenten wordt de te overbruggen kransslagader stilgelegd. Alleen als het hart te onregelmatig begint te kloppen of de bloeddruk gevaarlijk laag wordt, kan de machine aangesloten worden. Dit is echter zeldzaam.

Als er maar één overbrugging nodig is, wordt het borstbeen niet geopend. Bij meerdere overbruggingen, zoals bij Rik, moet dit wel gebeuren.

Na de operatie wordt hij overgebracht naar de afdeling intensieve zorg. Daar zal hij twee dagen verblijven. De chirurg verwittigt ons dat Rik bij het ontwaken (en ik bij het bezoek) misschien even kunnen schrikken. Je hoort en ziet heel wat apparaten zoals een beademingstoestel, een monitor voor het bewaken van het hartritme, bloeddruk, lichaamstemperatuur, diverse pompen …

Na de operatie ademt de patiënt nog niet zelfstandig. Een beademingstoestel doet dit voor hem/haar. Via een buisje in de keel wordt lucht in de longen geblazen. Zodra de patiënt goed wakker is en zelf kan ademen wordt het buisje verwijderd en kan hij weer praten.

 

Na het verblijf op intensieve zorg mag Rik naar de verpleegafdeling hartchirurgie. Dit met een infuus, maagsonde en blaassonde. Hij krijgt ook een bakje met elektroden, hiermee zijn hartritmen en curve zichtbaar op de computer. Naast de verzorging en controles helpen de verpleegkundigen om uit bed te komen, op de zetel te zitten, naar toilet gaan, wassen enz..

 

Revalidatie

Rik zal minimum twee weken in het ziekenhuis blijven. Na de operatie is snel duidelijk dat revalidatie zeer belangrijk is. De kinesist helpt om de juiste ademhalingsoefeningen te doen. Er worden ook oefeningen met de benen uitgevoerd, als eerste belasting voor de hartspier en de circulatie in de benen te bevorderen. Dit helpt ook bloedklonters in de aders van de benen te voorkomen.

Later volgt het trappenlopen en fietsen op de hometrainer. Deze oefeningen worden elke dag opgedreven. Ook thuis is kinétherapie en opvolging nodig. De revalidatie kan van 4 tot 6 maanden duren.

Hij krijgt ook een soort harnas om alles goed op zijn plaats te houden, zodat het borstbeen goed aan elkaar groeit. Als Rik moet hoesten, zal hij aan het koordje trekken, om zo weinig mogelijk pijn te hebben.

 

Er is nog een weg te gaan. Wij staan er niet alleen voor, samen met de kinderen en kleinkinderen, mijn broer en zijn gezin, buren en goede vrienden zullen we dit verwerken. We mogen ons gelukkig prijzen dat de dokters dit nog tijdig gemerkt hebben. Het had slechter kunnen aflopen.

Rik heeft goede moed en wij zijn samen één, bij voorspoed en ziekte.

Onze geplande reis naar de Balkanlanden (september) is ondertussen ook geannuleerd.

Maar dat is voorlopig onze minste zorg.

De gezondheid is het belangrijkste en … wiet weet zal ik binnen enkele maanden mijn best moeten doen om Rik te kunnen bijblijven als we op stap gaan :-)

Goede levensgewoonten

Het gaat hier voornamelijk over de kransslagader en atherosclerose of aderverkalking. Er zijn een hele reeks van risicofactoren die het ontstaan van aderverkalking in de hand werken. Aan sommige risicofactoren kan er niets gedaan worden zoals de leeftijd, het geslacht en erfelijkheid.

Enkele belangrijke risicofactoren die wel kunnen aangepakt worden zijn roken, verhoogde cholesterolgehalte, overgewicht, suikerziekte, verhoogde bloeddruk en onvoldoende lichaamsbeweging.

Om te vermijden dat er zich vernauwingen van de kransslagaders voordoen, is het van belang een aantal goede levensgewoonten aan te leren:

  • Eet gevarieerd
  • Eet veel groenten, fruit en volkorengraanproducten
  • Matig het gebruik van vlees, vet, suiker en zout
  • Drink veel water en magere melk- en sojaproducten
  • Eet regelmatig
  • Een matig alcoholgebruik
  • Roken verhoogt de kans op aandoeningen van het hart en de bloedvaten
  • Ideale activiteiten zijn wandelen, fietsen, zwemmen, joggen

 

Dit wil ik nog meedelen:

Er wordt vaak gesproken van Angina pectoris dit is een vernauwing van de kransslagaders. De klachten uiten zich in een beklemmende of drukkende pijn op de borst. Er is een benauwd gevoel. De pijn kan uitstralen naar de armen, de kaken, de rug of de maagstreek en kan ook gepaard gaan met zweten of misselijkheid. Dit was bij Rik niet het geval.