Een vijver en de juiste planten

De juiste planten kiezen voor de vijver

 ZUURSTOFPLANTEN

Zuurstofplanten zijn van onschatbare waarde voor de minivijver, net als ze dat voor grote tuinvijvers zijn.

• ten eerste houden ze het water helder : ze nemen de voedingsstoffen op die anders aan algen ten goede zouden komen en zo hebben die algen minder kans.
• ten tweede produceren ze zuurstof (evenals de meeste ‘onderwaterplanten’) en daarvan profiteren ook de andere planten en eventuele onderwaterdiertjes.

Om hun werk goed te kunnen doen moeten zuurstofplanten op dezelfde dag dat je de vijver met water vult in de vijver gezet worden. Zuurstofplanten die in de aarde wortelen zet je op de vijverbodem of in een vijvermandje. Hou eventueel met kiezels de aarde op zijn plek. Neem bij voorkeur verschillende zuurstofplantjes. Samen zorgen ze voor een goede zuurstofleverantie. Verwijder, voor je ze in het water zet, het loden bandje dat vaak om bosjes zuurstofplanten zit.

1. Sterrenkroos (Callitriche palustris)

Deze soort komt in de vorm van drijvende bladrozetje naar het wateroppervlak. De rozetjes lijken, zoals de naam al zegt, enigszins op sterretjes. Als het plantje het naar zijn zin heeft breidt het zich snel uit. Schep in dat geval af en toe het teveel aan sterrenkroos uit het water.

2. Hoornblad ( Ceratophyllum demersum)

Dit is een van de beste zuurstofplanten. Hoornblad is zeer gemakkelijk : gooi een paar takjes in de vijver en de plant redt zich verder wel. Zon of schaduw, het kan deze plant weinig deren. En als zijn prachtige, veerachtige blad op al te veel plekken opduikt, schep  je gewoon het teveel uit het water, want hoornblad wortelt nauwelijks. De plant leeft onder water, maar dobbert meestal vlak onder het wateroppervlak. Hoornblad is winterhard; de winterknoppen rusten op de bodem en lopen in het voorjaar weer uit. De nieuwe planten kun je desgewenst scheiden van de moederplant. Ook stukjes stengel ontwikkelen zich probleemloos tot nieuwe planten.

3. Waternaaldkruid ( Crassula recurva)

Het waternaaldkruid kan zowel in een plantmand gezet worden (op 10 – 30 cm diepte) als zo in het water worden gelegd. Het vormt een dicht tapijtje van kronkelige stengeltjes.

4. Waterbies (Eleocharis)

Met zowel Eleocharis acicularis (naaldwaterbies) als Eleocharis plaustris (waterbies) creëer je op de bodem van je minivijver een prachtig ‘grasmatje’. Plant ze op 10 – 40cm diepte.

5. Waterpest (Eloda densa .. ook wel Egeria densa genoemd) – (Elodea canadensis)

Deze zuurstofplant heet niet voor niets ‘waterpest’. Hij kan een ware plaag worden door zijn enorme woekerdrang. Daarom is deze plant wat minder geschikt voor minivijvers. De vijver kan er snel mee dichtgroeien, zeker zonder vissen, die dol zijn op dit plantje. Hou deze plant in bedwang door hem in een vijvermandje te zetten. Dat kan je af en toe omhoog halen en eventuele overtollige plantjes eruit halen. In de groeiperiode (lente/zomer) kun je van waterpest een paar stekjes nemen, deze samenbinden met een ijzerdraad en verzwaard met een gewichtje in een andere vijver zetten.

Let op : Elodea densa is een tropische plant en - anders dan Elodea canadensis (foto hieronder) - niet winterhard.

'Elodea canadensis'

6. Waterviolier (Hottonia palustris)

De prachtige bloeiwijze van de waterviolier geeft de vijver een vrolijk aanzien : de lila tot witte bloempjes doen denken aan pinksterbloemen en steken een eindje boven het wateroppervlak uit. Het fijngeveerde, heldergroene blad bevindt zich onder water. Na de bloei laten de stengels los en gaat de plant drijven, om in de winter naar de bodem te zakken voor een winterslaap. Zomerstekken kunnen verzwaard elders in de vijver worden uitgeplant. Zet de violier in kalkrijk, stilstaand water : in zure vijvers gedijt hij niet.

7. Kroos (Lemna)

Alle kroossoorten zijn eigenlijk drijfplanten, maar de hier aanbevolen Lemna trisulca (puntkroos) is tevens een goede zuurstofplant. De andere kroossoorten woekeren te veel en kun je dus beter achterwege laten.

Helaas duikt klein kroos (Lemna minor) vaak ongevraagd, in de loop van het voorjaar in je vijver op. Schep het van het wateroppervlak met bijvoorbeeld een oud anti-spat deksel (een soort platte zeef). Dit zal je regelmatig moeten herhalen, want elk blaadje dat achterblijft zorgt voor een nieuwe kroosexplosie.

8. Aarvederkruid (Myriophyllum spicatum)

Alle Myriophyllum-soorten krijgen mooi, veervormig blad. Voor heel kleine, ondiepe vijvertjes is aarvederkruid minder geschikt, maar het is een prima zuurstofplant voor iets diepere vijvers. Zet de plant in een plantmand om zijn woekerneigingen te onderdrukken, bij een waterpeil van minimaal 30 cm. Aarvederkruid krijgt piepkleine rozerode bloemetjes.

9. Fonteinkruid (Potamogeton)

'gekroesd fonteinkruid'

Er zijn vele soorten winterhard fonteinkruid;  de meeste zijn alleen geschikt voor grote vijvers, maar Potamogeton crispus (gekroesd fonteinkruid) past ook in een kleine vijver en is daar een prima zuurstofplant. Plant hem op 20 – 60 cm diepte.

• Het blad van gekroesd fonteinkruid  is gekruld en doet denken aan zeewier.
• Drijvend fonteinkruid (potamogeton natans) is ook geschikt voor kleinere vijvers en heeft drijvend, ovaal blad, terwijl het blad dat onder water blijft eerder op gras lijkt. Dit fonteinkruid bloeit met witte, aarvormige bloemen.

drijvend fonteinkruid

• Glanzend fonteinkruid (potamogeton lucens) geldt als een van de beste zuurstofplanten, maar is niet geschikt voor kleine vijvertjes.

10. Waterranonkel (ranunculus aquatilis)

Dit is een van de weinige zuurstofplanten met een echt opvallende bloem.  Zoals met wel meer onderwaterplanten het geval is, ziet het blad dat onder water blijft er anders uit dan het blad dat naar de oppervlakte komt. Daar lijkt het op klaverblad. Waterranonkel krijgt mooie witte bloemetjes met een geel hartje. Op een diepte van minder dan 40 cm kun je hem het beste in een plantmand zetten om woekeren tegen te gaan.

Lees ook de andere delen :

- Groene vijverweelde in je tuin

- Drijvende planten in je vijver

- Planten rond je vijver

- Waterelementen en planten op balkon of terras

bron : 'Minivijvers voor tuin en balkon' - Basisgids tuinieren - van Renate Hagenouw.