OVER VENUS, MARS EN ANDERE CLICHÉS

Mannen, vrouwen .. het subtiele seksisme

Waarom zeggen we altijd weer dat een sterke vrouw ballen heeft?

We zeggen van een leuke man toch ook niet dat hij tieten heeft?

We hebben gelijke kansen.
En toch: subtiel houden we de kloof tussen mannen en vrouwen in stand.
Hoe?

Eerst een verhaal:

" vrienden van ons zijn als duiven: vrolijk en trouw, maar hun huis is rommelig. Ze houden van reizen met de caravan, leven in de natuur en genieten. Hun caravan is hun tweede (of eerste?) huis!

Een paar maanden geleden zaten ze tegen de middag nog in pyjama, met de krant en een kop koffie. Hun huis zag eruit alsof een bende struikrovers op lemen voeten doorgetrokken was.
Hier en daar lagen zaken die ze vorige week in hun handen hadden … over het raam hadden hooiwagens nog wat rag toegevoegd.

En ja, ze waren van plan om die dag wat op te ruimen, maar ze leven volgens een ”I.W.W.M.T.-patroon”.

Dat is “Ik Wou het Wel doen, Maar Toen ..”

Toen,  ja, toen stond er een tante voor de deur.

Ze werd binnengelaten, de buurvrouw schopte discreet een bot van de hond weg ..
Tante lachte hartelijk, groette de buurman, die verderop nog in de krant las, en zei tegen de buurvrouw: “Jij kuist precies niet graag hé?”

Mensen die aannemen dat poetsen vrouwenwerk is, is dat seksisme?
Welnee, dat is statistiek!

Is het erg dat er bij interviews met mooie, intelligente vrouwen zo vaak een naaktfoto staat? Ja, zeg, daar kiezen ze toch zeker zelf voor. En het is trouwens niet altijd naakt! Ze houden hun armen zedig over hun borsten gekruist,alsof ze straks een spelletje OXO met zichzelf gaan spelen.

Blijkbaar is dit wat overblijft nadat we min of meer komaf hebben gemaakt met dat “oude, openlijk” seksisme (het knijpen in billen, het manifeste buitensluiten) : een verzameling van clichés, hints en grapjes waar je nog moeilijk de vinger kunt op leggen.

Diep in ons hart sluimert de gedachte dat echte vrouwen lief, zorgzaam en mooi zijn – zoals we ook nog altijd geloven dat echte mannen sterk en competitief zijn, in staat een dakgoot te herstellen en hun emoties te beheersen.

Tegenwoordig heeft seksisme wel iets weg van Meryl Streep in een nieuwe film: je herkent het niet meteen!

Vele vrouwen blijven vastzitten in oude rolpatronen.
Zoals bv. : "hoe men vrouwen blijft vragen of ze hun kinderen combineren met hun carrière, of hoe men ze blijft taxeren op hun uiterlijk, hun kledingmaat, hun rimpels."

Alleen :het is meer geniepig dan vroeger en dus nauwelijks te bestrijden.
“Ertegen vechten voelt alsof je een muffe schimmelgeur in de gang te lijf moet gaan met een broodmes!”

Subtiel seksisme?  Er is werk aan de winkel is. Alleen is de vraag : wat voor werk?

Op hardnekkige misverstanden en clichés kun je moeilijk wetten plakken.

velen redeneren als volgt :

- Ik ben prestatiegericht
- Ik wil zelfstandig zijn
- Ik wil niet praten over mijn problemen, ik wil dat ze opgelost worden
- Ik kan alleen mijn kaders ophangen, mijn verstopte lavabo herstellen …

Wel, als het waar is dat vrouwen op Venus wonen en mannen op Mars, dan ben ik "een ruimtesonde uit koers".

Toch heb ik ooit de boeken van John Gray verslonden, de man die de wereld in zijn eentje met tientallen foute clichés opzadelde.

Het was de tijd waarin mannen in mijn leven met uitroeptekens kwamen :
- “Heeft hij dat gezegd?   Mannen!”
- “Is hij dat echt vergeten?   Mannen!”

Dat mannen van Mars kwamen, leek een goede verklaring voor zoekgeraakte sleutels, onbeantwoorde gevoelens, voor alles wat misliep, eigenlijk.

Pas sinds ik met eentje samenwoon, heb ik ontdekt dat het evenwicht tussen zorg, passie en ambitie weinig met Mars of Venus te maken heeft. Een soort dagelijks, liefdevol geknutsel is het, met af en toe een hartsgrondige vloek, vooral als er iets vergeten werd.

"Waarom moet "IK" hier altijd aan denken?”

“Lang geleden woonden de mannen gelukkig op Mars en vrouwen op Venus. Toen kwamen ze naar Aarde, en vergaten dat ze van verschillende planeten afkomstig waren... Aan de hand van deze pakkende metafoor onthult John Gray een unieke, praktische manier waarop mannen en vrouwen hun relatie kunnen verbeteren door te begrijpen en te respecteren wat ze niet gemeen hebben”.
Tot daar John Gray.

Toont volgende tabel dan het verschil van Mars en Venus?

De man

- is gericht op macht en prestatie
- hecht eraan zichzelf te bewijzen
- is individualistisch
- is gericht op zelfstandigheid
- is doelgericht
- is oplossingsgericht
- zal een vrouw pas advies vragen als “hij” dat wil
- ongevraagd advies wordt als kritiek en afwijzing opgevat

- hij brengt met behulp van taal, informatie over
- hij heeft vertrouwen nodig
- hij heeft acceptatie nodig
- hij wil waardering
- hij zoekt bewondering
- hij wil goedkeuring
- hij wil aanmoediging

De vrouw

- is gevoeliger
- steunt en helpt anderen
- ontleent haar eigenwaarde vooral aan relaties en gesprekken
- is erg contactgericht
- heeft een goede intuïtie
- speelt gemakkelijk op de behoeften van anderen in
- geeft vaak ongevraagd advies
- stelt zich zo op als opvoedster

- zij brengt met behulp van taal, vooral gevoel over
- zij heeft zorgzaamheid nodig
- zij heeft begrip nodig
- zij wil graag respect
- zij zoekt toewijding
- zij wil graag bevestiging
- zij wil graag geruststelling
 

En wat denk je van volgende stelling?

“Vrouwen kunnen van nature niet kaartlezen en mannen zijn niet in staat tot empathie?”

De Britse psychologe, Cordelia Fine schreef een boek : “Waarom we allemaal van Mars komen”

Met dit boek veegt ze alle vooroordelen over man-vrouwverschillen van tafel.

Deze verschillen zijn niet aangeboren, maar aangeleerd, beweert ze.

Steeds meer mensen geloven dat er een aanwijsbaar biologisch verschil bestaat tussen het mannelijke en vrouwelijke brein.

Het bewijs dat populair-wetenschappelijke onderzoekers als John Gray, Simon Baron-Cohen en Leonard Sax hiervoor aanhalen, is volgens Cordelia Fine echter flinterdun.

Cordelia Fine heeft de afgelopen jaren een goede reputatie opgebouwd als onderzoekster. In ‘Waarom we allemaal van Mars komen’ gaat ze in op de denkbeelden over vrouwen in de wetenschap, en hoe die vooroordelen vervolgens de wetenschap beïnvloedden.

Zo bleken meisjes in een studie naar speelgoed te vaak een voorkeur te tonen voor een als mannelijk gekwalificeerd voorwerp. Prompt verwijderden de geleerden dit jongensspeelgoed uit de selectie voorwerpen waaruit de meisjes mochten kiezen. Niet zo gek dat er dan opeens uitkomt dat meisjes een voorkeur geven aan poppen. Goddank, het stereotype is bevestigd, onderzoek gered, media aandacht verzekerd!

Grappig én gepassioneerd schrijft Fine in haar nieuwe boek dat mannen en vrouwen niet verschillen, maar dat hun hersenen zijn voorgeprogrammeerd – het gedrag laat zich vormen door de opvoeding en culturele factoren.

Uit experimenten blijkt dat een vrouw die een man ontmoet die charmant maar seksistisch uit de hoek komt, zich zelf óók op een meer stereotiep vrouwelijke manier gaat gedragen.

Als vrouwen denken dat ze van nature slecht zijn in wiskunde,dan scoren ze ook slechter op wiskundetests.

Aan de hand van een reeks fascinerende voorbeelden laat Fine zien hoe sterk we beïnvloed worden door de vooroordelen in onze cultuur. Zelfs kinderen hebben al een orde in hun hoofd.
Als elfjarigen plaatjes te zien krijgen van werkende mannen en vrouwen, dan denken ze dat beroepen die door mannen uitgeoefend worden moeilijker, beter betaald en belangrijker zijn!

Wie heeft het bij het rechte eind : John Gray of Cordelia Fine?

Komen we allemaal van Mars of? Toch van een verschillende planeet?

Een bedenking als slot:

Wie heeft het moeilijkst? Gemakkelijkst?

Vrouwen …
- leven langer dan de doorsnee man
- verliezen minder snel hun haar
- hoeven de vuilbakken niet buiten zetten of het dak te repareren.

Arme donders, die mannen?

Nee hoor! Helemaal niet!

Enkele redenen op waarom uitgerekend de mannelijke sekse er een comfortabeler leventje op nahouden:

1. de drang om me te verontschuldigen zou niet bestaan. Krijg ik toch het gevoel dat een excuus op zijn plaats is, kan een simpele 'sorry' volstaan. Trouwens, verontschuldigingen zijn niet nodig, bloemen doen het nodige werk...

2. Moeder zou me alles vergeven. Als haar zoon ben ik de lieveling die weinig of niets verkeerd kan doen. Zelfs mijn was kan ik ongegeneerd bij haar droppen.

3. De afstandsbediening is thuis de mijne. In de kroeg kan ik de wedstrijd op groot scherm bewonderen, in het gezelschap van volslagen vreemden. Door simpelweg 'jaaah' te schreeuwen op het juiste moment, maak ik zelfs nieuwe vrienden.
4. Heb ik geen zin om vriendin, vrouw, moeder of grootmoe te bellen, voel ik geen flauw gevoel van schuldgevoel. Waarom moet ik laten weten waar ik zit? Als ik iemand bel, zijn het mijn vrienden. Die oproep hoeft niet lang te duren: 30 seconden volstaan om af te spreken.
5. Met mijn 'vrienden’ kan ik ongestoord naar een actiefilm kijken, liefst eentje waar veel doden vallen. Niemand die aan de oren zeurt of de plot verklapt. Ander pluspunt: de pornofilms. Keuze zat, 99 procent bevat vrouwelijk naakt.
6. Kerstmis en verjaardagen verlopen een stuk makkelijker. Ik kan gewoon tegen mijn vrouw zeggen: "wat heb je al gekocht"? Mijn vrouw regelt alles, zelfs verjaardagsdata hoef ik nergens op te slaan.
7.  Ik mag sneller rijden, vlugger van rijstrook veranderen en tegen andere automobilisten tekeer gaan.
8.  Helemaal makkelijk is het winkelen. Heb ik een nieuwe T-shirt nodig, koop ik er gewoon eentje in plaats van 14 winkels af te dweilen, 15 outfits te moeten passen en thuis te komen met lege handen.
9. Als 34-jarige single wil niemand me overtuigen om me in te schrijven op een datingsite of me matchen met een wildvreemde.  Op mijn 50ste rijd ik rond op mijn nieuwe Harley Davidson, waan ik me de vent uit Easy Rider. Geen zin in een moto? Dan koop ik een fiets en rijd ik elke zondag richting plaatselijke kroeg.
10. Vakanties zijn een vreugde. Eén koffer, meer heb ik niet nodig. Geen extra beautycase of toilettas dat zoveel weegt als een baby. Niets van mij zou in beslag genomen worden op de luchthaven, een pincet of nagelschaartje heb ik al helemaal niet nodig.
11. Op vakantie mag ik in korte broek overal gezien worden. Heb ik het te warm, trek ik gewoon mijn T-shirt uit en niemand die spontaan in mijn achterste knijpt. Het leven kan zo simpel zijn...
12. Terug thuis, mag de vuile was gewoon op het deksel van de wasmand blijven liggen.
13. Ik bespaar een fortuin aan schoonheidsbehandelingen. Alles onder de neklijn hoeft niet geschoren te worden. Op welgeteld 15 minuten ben ik gewassen, klaargestoomd en de deur uit. Zelfs mijn kapsel mag 40 jaar lang dezelfde snit dragen.
14. Restaurantbezoekjes zijn niet langer een mijnenveld van calorieën. Ik mag chips eten zonder schroom. Eten is plots . eenvoudiger, ik hoef geen Ceasersalade zonder dressing of Parmezaanse kaas. Er is meer dan enkel een kom sla.
15. Op carrièrevlak start ik makkelijker een eigen zaak, want mijn partner vangt de kinderen op. Vrouwen die er aantrekkelijk uitzien, neem ik steevast aan om ze vervolgens te ontslaan als ze zwanger durven te geraken.
16. Geen enkele collega zal me aan het huilen brengen. Een berisping raakt me niet. Dat is zelfs een rijke bron van humor en maakt me niet sociaal verlegen.
17. Last but not least, ik ben niet bang meer van spinnen. Ik schreeuw niet meer in de douche of roep mijn partner om hulp als er toch één of ander insect opduikt.

Oei, heb ik hier ruiten ingeslagen?

Een laatste ding wil ik wel kwijt : Mij maakte het niet uit of mijn man van Mars komt of niet.

Of … misschien komen we allebei van Mars?

Volgend deel : Vrouwenrechten door de jaren heen