Is de zonnebank gevaarlijker dan de zon?

Lente, zomer, zon, korte rokjestijd!

Misschien kies jij ervoor om 365 dagen per jaar een 'gezond' bruin kleurtje te hebben?

Als het niet lukt met zomervakantie, wintersport en enkele weekendjes tussendoor, dan biedt de zonnebank uitkomst.

Maar opgepast want deze 'nep'zon biedt wel dezelfde voordelen als de echte zon, maar ook dezelfde nadelen. Dus ook onder een zonnebank kun je verbranden en veroudert je huid in een rap tempo. Dermatologen uit New Hampshire maakten – enkele jaren geleden - studies over voor-en nadelen van de zonnebank. Ze waarschuwden ons toen al dat de zonnebank het risico op huidkanker verdubbelt. Ondertussen is iedereen het er wel over eens dat er een verband bestaat tussen huidkanker en de zon: aangezien een gebruinde tint meer en meer in de mode is, en dus veel meer mensen gaan zonnen, is tegelijkertijd een verhoging merkbaar van het aantal personen met huidkanker.

Ikzelf had vorig jaar licht gekleurde vlekjes op mijn wang. Eerst maakte ik me geen zorgen, maar ik was er toch niet helemaal gerust in toen er verandering kwam in een vlekje. Ik ging naar de dermatoloog en kreeg te horen dat het een ‘voorloper was van huidkanker’.

Ja, ik deed elk jaar een zonnebankkuur om mijn huid te ‘beschermen’ tegen de felle zomerzon. Stel je voor ; ik maakte mezelf iets wijs  - mijn huid ‘blootstellen’ aan de zonnebank om die huid te ‘beschermen’ tegen zonne-allergie?!

Maar nu weet ik beter! Geen zonnebank meer voor mij!

Ik schreef hierover: Heb ik een melanoom of is het een gewone huidvlek

Welke zijn de voordelen van een zonnebank?

• Er gezond en mooi uitzien: in onze westerse cultuur zie je er gezond en mooi uit als je een kleurtje hebt. Daarom is een mooie, gebruinde huid dan ook de meest voorkomende reden waarom mensen regelmatig onder de zonnebank gaan liggen.
• Je beter voelen:  je voelt je beter vooral omdat je huid egaler lijkt. Door de warmte kan je ook heerlijk ontspannen. En het helpt ook enigszins tegen acne.
• Velen redeneren als volgt : UV-licht uit een zonnebank is niet schadelijker voor je dan UV-licht van de zon. En … dan denken ze erbij: bij een zonnebank kun je de exacte hoeveelheid straling zelf bepalen, regelen en doseren. De zon daarentegen doet haar eigen ding.
• Door je huid langzaam en gedoseerd te laten wennen aan UV-straling, bouw je een bepaalde beschermingsfactor op. Op die manier bescherm je jezelf tegen de felle zon in een warm vakantieland door van tevoren enkele keren gebruik te maken van een zonnebank. (dit dacht ik vroeger dus ook)
• Er wordt ook geopperd dat je van het liggen onder de zonnebank krijgt, vitamine D aanmaakt. Pas op, dit is geen excuus om naar de zonnebank te gaan! Je krijgt voldoende vitamine B binnen via je voeding (bij een normaal eetpatroon).

Maar … naast de aanmaak van Vitamine D, het aangename warmtegevoel en het bruine kleurtje,  zijn er ook een pak nadelen verbonden aan zonnebank gebruik.

Welke zijn de nadelen of gevaren van de zonnebank?

De invloed van UV-stralen op onze huid kunnen veel negatieve gevolgen hebben:1. Ze veroorzaken vroegtijdige huidveroudering (uitdrogen en rimpelvorming). Wie vaak gebruik maakt van een zonnebank krijgt onvermijdelijk rimpels. De huid droogt namelijk uit, het vocht in je huid wordt simpelweg verdampt. Bovendien wordt de kwaliteit en kwantiteit van elastine en collageen in je huid minder. Hierdoor zal de huid er leerachtig gaan uitzien.

foto via Google

2. Het immuunsysteem zal verzwakken. Wanneer je een zonnebank kuur doet om je vitamine D beter op te bouwen, dan moet je er rekening mee houden dat dit effect stopt als je huid ‘te’ bruin wordt. Te frequent zonnen is dus nadelig voor de aanmaak van deze vitamine. Trouwens, om vitamine D op te slaan is het voldoende regelmatig in de openlucht te verblijven, zonder dat je effectief in de zon moet liggen.

3. Bij te hoge dosissen kan de huid verbranden. Te lange blootstellingen aan stralen kan leiden tot brandwonden. Vooral jongeren hebben de neiging om te lang op de zonnebank te liggen. Bij meer dan 1 op 3 personen wordt het gelaat verbrand. In vele gevallen worden meerdere lichaamsdelen tot zelfs het hele lichaam verbrand.

4. Ook de ogen kunnen aangetast of beschadigd worden door hoge doseringen UV-straling. Zonnebanken kunnen acute en chronische aandoeningen aan de ogen veroorzaken, zoals keratis, ook wel ‘sneeuwblindheid’ of lasogen genoemd. Ook staar of cataract, vertroebelde ooglenzen en zelfs netvliesverbranding kunnen gevolgen zijn van onvoorzichtig zonnebankkuren. Daarom dien je, voor je eigen veiligheid, altijd een speciale zonnebank-bril of oogdopjes te dragen onder de zonnebank. Lezen onder de zonnebank is onveilig en not-done!

5. De pigmentatie wordt gestimuleerd. Na een vakantie zijn we erg trots op onze zongebruinde huid, maar bij velen duurt de trots niet lang. Heel veel  mensen krijgen een vlekkerige huid, het gaat om over-(of hyper)pigmentatie. De twee belangrijkste uitlokkers van die overpigmentatie zijn zonlicht en hormonen. Vlekjes worden wel ouderdomsvlekken genoemd worden, maar hoe oud je ook bent; de combinatie van zon en hormoonschommelingen kunnen nefast zijn. Hierbij wordt gedacht aan zonnebank én zwangerschap, het nemen van de pil of de menopauze. De overpigmentatie vlekken komen enkel voor op de huid die blootgesteld wordt aan de zon, het gezicht, de handen en de armen. Je zal nooit een overpigmentatie zien op bv. de kont.

6. Heb je littekens of tatoeages? Wees dan extra voorzichtig! Nieuwe tatoeages bevatten weinig pigment en zijn hierdoor veel gevoeliger voor verbranden. Bepaalde kleuren in tatoeages kunnen reageren met de stralen en een allergische reactie veroorzaken. Wanneer je deze niet afdekt tijdens het zonnen kunnen deze geïrriteerd geraken of verbranden.

7. En last but not least! De UV-stralen kunnen huidkanker veroorzaken, waaronder de gevaarlijkste de melanoom is. Wanneer we te dikwijls zonnen kan onze huid zich niet meer herstellen en ontstaan er huid defecten die kunnen ontaarden. Wie te vaak en te lang onder de zonnebank gaat, loopt een groter risico. De kans op huidkanker neemt dan namelijk enorm toe en die kans wordt ‘nog’ groter als je je huid rood hebt laten verbranden.

Nog wat punten om even bij stil te staan:

• Zonnen en zonnebankkuren kunnen verslavend worden. Als je vaak onder de zonnebank gaat, dan krijg je een beter gevoel, je neerslachtigheid verdwijnt … je gaat vaker en blijft er langer op liggen … Zo ontstond de naam ‘Tanorexia’.
• Als je make-up gebruikt of bepaalde medicatie neemt kan je anders reageren op een zonnebank kuur. Daarom vraag je beste advies van je arts of lees aandachtig de bijsluiter. Voor je gaat zonnen neem je best een douche en verwijder je alle cosmetische producten die je normaal gebruikt.
• Als je alcohol drinkt voor je naar de zonnebank gaat, verwijden de bloedvaten zich en gaat je huid sneller verbranden.
• Laat je kinderen niet op een zonnebank gaan liggen. De huid is bij jonge mensen zeer gevoelig voor verbranden en het risico op huid kankers bij kinderen onder de 18 jaar ligt gevoelig hoger dan bij oudere personen.

"Verslaafd of niet?"  --  Tannorexia

Slotvraag:

Is het de moeite waard om onder de zonnebank te gaan ondanks de gezondheidsrisico’s en de rimpels die je ervan krijgt? Dat moet je natuurlijk zelf bepalen, maar het advies is om het zeker niet vaker dan één keer per twee à drie weken onder de zonnebank te gaan als je een lichte huid hebt, en zeker niet totdat je rood begint te worden. Verder geldt het algemene advies wat op bijna alles van toepassing is: ‘Geniet, maar doe het met mate’.

Of … lees het interview met Thomas Maselis (gepubliceerd in het maandblad Vitaya).

Thomas Maselis is dermatoloog en een van de oprichters van Euromelanoma, de Europese campagne rond de preventie van huidkanker. http://www.euromelanoma.org

http://www.drmaselis.be/index.php/info

Wil jij ook van die die witte benen, die winterbleekheid af? Wil jij nu per sé toch onder de zonnebank?

Het antwoord van Thomas Maselis is: “Neen, doe het niet!”

1. Is de zonnebank echt kankerverwekkend?

Thomas Maselis: “Absoluut. De Wereldgezondheidsorganisatie plaatste de zonnebank onlangs op de eerste plaats van de lijst met oorzaken van kanker. Die plaats is voorbehouden voor producten en middelen die met zekerheid kankerverwekkend zijn, zoals asbest en sigaretten.”

2. Is de zonnebank gevaarlijker dan de zon?

Thomas Maselis: “Ja. In tegenstelling tot de zon, geven zonnebanken heel veel UVA-licht af en weinig UVB-licht. Tot voor kort dacht men dat enkel UVB-licht kankerverwekkend was, want het is wel het UVB-licht dat de huid doet verbranden, terwijl UVA-licht zorgt voor de bruine kleur. Maar nu weet men beter: UVA-licht veroorzaakt wél melanomen. Bovendien wordt onder de zonnebank, door het ontbreken van UVB-licht, het alarmsignaal van je lichaam – namelijk verbranden – uitgeschakeld. Een zonnebank heeft de intensiteit van de zon op het middaguur in de tropen. Dat is véél te veel UVA. De schade die wordt aangericht door dat zeer intense zonlicht, valt niet te onderschatten.”

3. Zonnebanken zijn de laatste jaren toch aangepast aan de risico’s?

Thomas Maselis: “Dat klopt. de oudere, sterke toestellen – de zogenaamde zonnekanonnen – zijn ondertussen bij de wet verboden. Bovendien moet er in een zonnecentrum een getraind persoon aanwezig zijn die de klanten een aangepast programma voorschrijft en erop toeziet dat ed voorgestelde duur en intensiteit niet overschreden wordt. men is ook verplicht om waarschuwingen op te hangen – vergelijk het met de waarschuwingen op pakjes sigaretten – en zonnebanken is verboden onder de achttien jaar. Maar die regels gelden enkel voor publieke zonnebanken. Zonnebanken in kleine schoonheidssalons en bij mensen thuis zijn vaak verouderde toestellen die veel te veel UVA-licht afgeven.”

4. Wie loopt het meest risico?

Thomas Maselis: “Jonge mensen lopen meer schade op onder de zonnebank, omdat hun huid nog in ontwikkeling is. Ook bleke huidjes zijn sneller beschadigd en hebben een grotere kans op melanomen door zonnebankgebruik.”

5. Heeft de zonnebank ook voordelen?

Thomas Maselis: “Nee, de zonnebank heeft geen enkel voordeel dat opweegt tegen de nadelen. Bovendien kun je de voordelen die de industrie naar voren schuift ook elders halen. We hebben zonlicht nodig om vitamine D op te bouwen. Dat klopt, maar daarvoor heb je vooral UVB-licht nodig: een halfuurtje per dag buitenkomen is al voldoende. Je wordt gelukkiger van zonlicht, akkoord, maar dat komt omdat licht ons gelukscentrum stimuleert. Een felle lamp op je bureau doet z’n werk even goed. Warmte zou zou goed zijn voor je gewrichten en voor je rug? Opnieuw waar, maar een infraroodlamp is effectiever. Zo zie je maar: geen enkel argument houdt steek. Het enige voordeel van de zonnebank is dat je er bruin van wordt. Maar dan kun je beter een zelfbruiner gebruiken: die kleurt enkel de buitenste lag van je huid en houdt geen enkel risico in.”

6. Kun je je beschermen tegen de risico’s, bijvoorbeeld met een zonnecrème?

Thomas Maselis: “Nee, de enige bescherming die je jezelf kunt bieden, is eenvoudig: zet de zonnebank uit. Minderen heeft geen zin. Dat is zoals twee sigaretten per dag roken. Het blijft slecht, punt. Mijn advies: doe het niet. Doe je het toch, dan moet je je heel erg bewust zijn van de huidschade die je aanricht. Je loopt een aanzienlijk hoger risico op huidkanker en je huid veroudert sneller.”

Conclusie: De zonnebank beschadigt je huid.

Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie neemt het aantal tumoren bij vrouwen die geregeld onder de zonnebank gaan toe met maar liefst 75 %. Dat cijfer zegt genoeg!