Vragen over gezonde voeding : feiten of fabels

Feiten en fabels over gezonde voeding.

We houden het graag gezond.

Op je bord of niet op je bord.

Aardappelen zijn gezond - Neen, ze maken dik ...

Drie glazen melk per dag is goed - Neen, je kunt zonder ...

We worden met zoveel voedingsadviezen rond de oren geslagen dat we het op de duur niet meer weten.

 

1. Is melk goed voor elk?

De jongste tijd is er heel wat discussie, maar zuivel hoort wel degelijk thuis in een gezonde voeding. In verhouding tot de energie (kcal) bevat melk wel essentiële voedingsstoffen.

Melk is onze belangrijkste bron van calcium, het is rijk aan hoogwaardige eiwitten en een bron van de vitaminen B2 en B12 en de mineralen kalium en fosfor. Dagelijks hebben we 900 mg calcium nodig. Voor 60-plussers, jongeren en zwangere vrouwen is dat 1200 mg.  Zonder melk of melkproducten kom je gemiddeld maar aan 300 tot 400 mg per dag. De gemiddelde aanbeveling is drie glazen (45 cl) melk of melkproducten zoals yoghurt of karnemelk.

Magere en halfvolle melk en melkproducten krijgen voorkeur. Verdraag je geen melk, dan zijn calcium verrijkte sojaproducten een goed alternatief.

 

2. Maken brood / aardappelen / pasta en rijst dik?

Deze voedingsmiddelen bevatten een bron van zetmeel (koolhydraten). In tegenstelling tot wat veel mensen denken, maakt zetmeel niet dik. Er wordt gedacht dat het schommelingen in de bloedsuikerspiegel veroorzaakt en daardoor aanzet tot meer eten. Dit is echter nooit wetenschappelijk bewezen. Koolhydraten bevatten minder calorieën dan vet en genoemde voedingsmiddelen bevatten vaak ook vezels die sneller een verzadigd gevoel geven. Het is niet voor niets dat deze voedingsmiddelen een groot vak innemen op de 'Schijf van Vijf' van het voedingscentrum.

     

    Een normale portie van 220 gram gekookte of gestoomde aardappelen bevat geen gram vet en levert maar 150 kcal op. Bovendien zijn aardappelen een belangrijke bron van vitaminen, mineralen en voedingsvezels. Dezelfde portie gekookte deegwaren of gekookte rijst is goed voor 260 kcal. De enige bewezen oorzaak van gewichtstoename is een grotere energie-inname dan de hoeveelheid die verbrand wordt.

     

    3. Alle dagen veggiedag?

    Vlees maakt samen met vis, eieren en vervangproducten deel uit van de actieve voedingsdriehoek (schijf van 5). In de aanbevolen hoeveelheid van 100 gram per dag brengt vlees een aantal belangrijke voedingsstoffen aan. Het is rijk aan eiwitten en is een geode bron van B-vitaminen en mineralen als ijzer en zink.

    Maar gezond eten zonder vlees of andere dierlijke producten is mogelijk. Plantaardige producten als peulvruchten of noten bevatten ook veel eiwitten en er bestaan heel wat vervangproducten, bijvoorbeeld op basis van soja. Maar er zijn aandachtspunten. Alleen dierlijke producten leveren van nature voldoende vitamine B12.

    Eet je altijd vegetarisch, dan zijn soms verrijkte voedingsmiddelen of voedingssupplementen nodig. Vegetariërs nemen ook minder makkelijk zink en ijzer op. Daarom is het belangrijk om voldoende fruit en groenten op het menu te zetten. Vitamine C bevordert de ijzeropname.

     

    4. Kan één glas rode wijn per dag?

    Een matig gebruik van alcohol kan het risico op hart-en vaatziekten verminderen. Voor mannen gaat het om maximaal twee glazen bier (33 cl), wijn (15 cl) of sterke drank (3 cl) per dag. Voor vrouwen is dat één glas. Alcohol verlaagt het risico op de vorming van bloedklonters. Scoort rode wijn dan beter dan andere alcoholische dranken? Daar zijn wetenschappers het niet over eens. Rode wijn bevat meer antioxidanten die mogelijk bescherming bieden tegen hart-en vaatziekten. Maar de gunstige effecten kunnen ook het gevolg zijn van de gezondere levensstijl van wijnliefhebbers. Let wel, alcohol heeft ook heel wat negatieve gezondheidseffecten.

     

    5. Doen lightproducten afvallen?

    'Light' betekent dat het product iets minder suiker of vet bevat dan de oorspronkelijke versie. Staat er light op de verpakking, dan moet het voedingsproduct minstens 30 % minder suiker, vet of kcal bevatten dan het origineel. Maar dat betekent nog niet het vetarm of calorieloos is. Bijvoorbeeld light chips bevatten nauwelijks minder calorieën dan gewone chips. Meer ervan eten omdat er 'light' op staat, is dan ook geen goed idee.

    Bovendien kunnen producten met minder suiker nog evenveel vet bevatten en omgekeerd. Lightchips of lightkoekjes horen daarom evenzeer thuis in de 'restgroep' van de voedingsdriehoek.

     

    6. Zijn blikgroenten / diepvriesgroenten even gezond als verse groenten?

    Industriële processen als diepvriezen, inblikken of blancheren zorgen altijd voor een zeker verlies aan voedingsstoffen. Maar dat gebeurt ook als je thuis verse groenten bereidt of als je ze enkele dagen bewaart. De groenteverwerkende industrie doet er alles aan om het verlies zo veel mogelijk te beperken. Diepvriesgroenten zijn daarom een prima alternatief voor verse groenten. Deze bevatten over het algemeen net zoveel of soms nog iets meer vitamines dan verse groenten. Dit komt omdat de groenten kort na het oogsten ingevroren worden. Als verse groente wat langer ligt, neemt de hoeveelheid vitamines iets af.

    Groenten in blik of glas bevatten vaak meer zout. Ze kunnen als variatie, maar je zet ze het best niet elke dag op tafel. Groenten in pot of blik bevatten iets minder vitamines dan verse, maar ze zijn daarom niet ongezond.

     

    7. Rauwkost is gezonder dan gekookte groente.

    U neemt uit gekookte groenten gemakkelijker voedingsstoffen op dan uit rauwe groente. Maar door koken gaan er wel wat van deze gezonde voedingsstoffen verloren. Daarom kunt u het beste afwisselen : rauwkost, groente die in een kleine hoeveelheid water gekookt is en kort geroerbakte groenten. Want ook bij het roerbakken blijven veel voedingsstoffen behouden.

     

    8. Is zwarte chocolade gezond?

    Uit onderzoek blijkt dat er aanwijzingen zijn dat de flavonoïden (dat zijn krachtige anti-oxidanten) in pure chocolade een gunstige uitwerking hebben op hart en bloedvaten hebben én het risico op hart-en vaatziekten verlagen.

    Dit betekent echter niet dat het gezond is om vijf of zes repen per dag te eten, want ook pure chocola bevat veel suiker en vet. Dit is juist weer minder goed voor de gezondheid en een eventueel positief effect gaat hierdoor al snel verloren

    Geeft het ons een vrijgeleide om te snoepen? Jammer genoeg niet. Chocolade bevat nog altijd veel suiker en brengt veel energie aan (ongeveer 250 kcal per reep).

     

    Is het feit of fabel … Van chocolade word je gelukkig.

    Er zitten in chocolade inderdaad stoffen die verwant zijn aan cannabis, amfetamine en cafeïne, maar slechts in hele kleine hoeveelheden. Het eten van chocola zal dus lang niet bij iedereen een goed gevoel geven. Wat chocolade voor veel mensen toch zo onweerstaanbaar maakt, is de zoete smaak van de suiker en het lekkere mondgevoel : het smelt op de tong.