DDDe Italiaanse keuken

De Italiaanse keuken biedt een rijk scala aan geuren en kleuren. Het is één van de populairste ter wereld. In welk land, in welke stad je ook bent, je komt een Italiaans restaurant tegen. Verschillende streekspecialiteiten, lekkere zonovergoten producten, pizza’s en pasta’s … klein én groot zijn er dol op.

Waaraan denk je als men spreekt over de Italiaanse keuken?

Juist, aan pasta in alle kleuren en vormen: spaghetti, penne, ravioli, farfalle …

Maar voor echte Italianen is pasta het voorgerecht - dat bovendien enkel met een vork gegeten wordt.

In dit deel bekijken we de eetgewoontes van de Italianen.

Het ontbijt (la prima colazione)

’s Morgens houden de Italianen zich nog nogal gedeisd: een espresso (kleine koffie) en een brioche (koffiekoek), dat is het zowat. Op hotel krijg je wel een uitgebreider ontbijt.

Het middageten (il pranzo) varieert. In de grote steden is de lunch doorgaans een snelle hap, maar op het platteland bereidt la mamma een fors middagmaal. Wist je trouwens dat Italiaanse jongens het liefste trouwen met een meisje uit hun streek? Een bruid uit de buurt kookt namelijk op dezelfde manier als hun moeder. La mamma is zonder meer een heilige, ook op culinair gebied.

Het avondeten (la cena): nu gaan de Italianen volledig uit de bol. De klassieke maaltijd bestaat uit vier gangen: antipasto (voorgerecht), primo (eerste gerecht), secondo (tweede gerecht) en dolce (dessert).

Als je kijkt op de menukaart in het restaurant vind je de gangen in het meervoud: antipasti, primi, secondi, dolci.

Een tip: bestel de eerste keer niet overmoedig vier gangen, maar test uit welke hoeveelheden je maag aankan. Zelf beperk ik me meestal tot twee of hoogstens drie gangen.

De antipasti kunnen aperitiefhapjes zijn of een waar voorgerecht? Ze kunnen warm zijn (bv. gegratineerde mosselen), maar meestal koud zoals een schotel salumi (ham en charcuterie), verdure (gegrilde en gefrituurde groenten) of crostini en bruschette (schijfjes geroosterd brood met beleg of tapenade

'salumi'

Als voorgerecht kan je ook een insalata (salade) kiezen. De bekendste is de ‘insalata caprese’ met tomaat, mozzarella-kaas en basilicum. Kies bij voorkeur buffelmozarrella (bufala). Als ik in Italië ben, eet ik graag een insalata caprese, want nergens vind je betere tomaten en mozzarella. Bovendien herken je in het slaatje de Italiaanse kleuren rood-wit-groen. Na een uitgebreide antipasto is de honger al goed gestild.

Daarna zet je dapper door met een eerste gerecht, een primo platto of kortweg primo. Dat is zeker een pasta. Alweer een fikse portie maar met weinig saus: de Italiaanse pasta is zo lekker en zo perfect al dente gekookt dat er weinig saus nodig is. Je krijgt er wel een schaaltje gemalen kaas bij. De variatie aan pasta’s en sauzen is eindeloos; wat wij spaghetti bolognese noemen is in Italië spaghetti al ragù.

Probeer thuis een volgend eenvoudig recept voor de ragù: gemengd gehakt, tomaten, olijfolie, look, kruiden en warempel een fles rode wijn, alles samen in de pot en minstens drie uren (jawel!) zachtjes laten pruttelen. Een ware smaakbom!

Na de primo heeft een normaal mens geen honger meer. Maar dan komt nog de secondo, het tweede hoofdgerecht: vlees of vis met enkel brood bij. Je kunt er contorni (groenten of aardappelen) bij bestellen, maar dat is af te raden. Ten eerste zal je maag dan zeker ontploffen. En ten tweede is het vlees of de vis zo lekker bereid dat je er best van geniet met alleen wat brood. Extreme carnivoren kunnen zich wagen aan een bistecca fiorentina, een ‘bleu chaud’ bereide T-bone steak van pakweg een kilogram.

voorbeeld van 'contorno'

links : 'bistecca fiorentina'

Alleen 'héél goede' eters kunnen er nog de dolci (zoete desserts) erbij nemen. Ze zijn lekker maar troppo is teveel.

Daarom nemen velen enkel een ristretto, een vingerhoedje koffie. Wil je een grotere kop koffie zoals bij ons, vraag dan een caffé americano.

En ik durf bij het koffietje nog een grappa of limoncello bestellen.

Nu rest enkel nog de rekening, die volgt als je vraagt: “il conto per favore.”

In principe is de dienst inbegrepen, maar vaak vind je op de rekening een bedragje voor coperto. Dat is een kleine toeslag voor het gebruik van bestek. Toch rare jongens, die Italianen, want met je vingers eten is toch echt geen optie?

In volgende delen gaan we de laars rond op zoek naar de allerbeste ingrediënten én lekkere gerechten.

Volgend deel : Gastronomie in Noord-Italië